Komunikat po Drukuj

Zasady wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa; zasady zrzeczenia się mandatu członka Krajowej Rady Sądownictwa K 25/07

Kwestionowane przepisy są niezgodne z konstytucyjnymi podstawami kształtowania organu, jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa.

18 lipca 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Krajowej Rady Sądownictwa dotyczący zasad wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa oraz zrzeczenia się mandatu członka KRS

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: 
- art. 25a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 marca 2007 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest niezgodny z art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji. 
- art. 5 w związku z art. 6 ustawy z 16 marca 2007 r. powyższej ustawy jest niezgodny z art. 2 i art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i art. 186 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, kwestionowany przepis, który stanowi, że do pełnienia funkcji prezesa albo wiceprezesa sądu nie może być powołany sędzia będący członkiem Krajowej Rady Sądownictwa, a z chwilą wyboru sędziego pełniącego funkcję prezesa lub wiceprezesa powołanie do tej funkcji wygasa, zmienia konstytucyjnie określoną strukturę osobową Krajowej Rady Sądownictwa. Ogranicza w odniesieniu do jednej tylko grupy sędziów - sądów powszechnych ich bierne prawo wyborcze do Krajowej Rady. Przekroczenie swobody regulacyjnej ustawodawcy zwykłego jest niedopuszczalne, bowiem KRS działając w składzie określonym konstytucyjnie, występuje wobec innych organów władzy publicznej jako niezależny organ konstytucyjny stojący na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Kwestionowany przepis przewidujący wygaśnięcie z upływem trzech miesięcy mandatu członka Krajowej Rady Sądownictwa przez sędziego sądu powszechnego pełniącego funkcję prezesa albo wiceprezesa, który w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy zrzeknie się mandatu do Krajowej Rady, a w razie braku takiego zrzeczenia jego powołanie do pełnienia funkcji prezesa albo wiceprezesa sądu wygasa z upływem trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy jest niezgodny z Konstytucją. Konstytucja stanowi bowiem, że kadencja członków KRS trwa 4 lata i wylicza sytuacje, w których następuje wygaśnięcie mandatu np. śmierć czy zrzeczenie się mandatu. Trybunał stwierdził, że wygaśnięcie mandatu jest najdalej idącą sankcją oddziałującą na sferę prawa wyborczego. Zaskarżona ustawa weszła w życie w trakcie trwania kadencji już wybranych członków Krajowej Rady, żądając od osób nią objętych spełnienia warunków, które nie były wymagane w momencie zgłoszenia ich kandydatur ani też wyboru. Ustawodawca w trakcie kadencji zmienił warunki powodujące zobowiązanie osób wybranych już do KRS do rezygnacji z mandatu członka Rady. Uczynił to tylko w stosunku do jednej grupy sędziów, których sytuację prawną reguluje ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych, nie zmieniając sytuacji prawnej pozostałych sędziów mających mandaty członków Rady. Ponadto Trybunał stwierdził, że wejście w życie ustawy po czternastu dniach w trakcie kadencji członków Rady jest nieproporcjonalną ingerencją w konstytucyjnie ukształtowany system wyłaniania i funkcjonowania KRS - organu konstytucyjnego opartego na kadencyjności członków z wyboru.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Adam Jamróz , a sprawozdawcą był sędzia TK Marek Mazurkiewicz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.