Komunikat po Drukuj

Dochody jednostek samorządu terytorialnego K 30/04

Nakładanie na samorząd wojewódzki w sposób bezwzględny i bezwarunkowy obowiązku finansowania dopłat do przejazdów ulgowych z budżetu województwa, tzn. z dochodów własnych i subwencji, czyniąc z tego zadanie własne jest niezgodne z Konstytucją.

17 lipca 2006 r. o godz. 13.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone wnioski Sejmiku Województwa Mazowieckiego i Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego.

W wyroku z 25 lipca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
- art. 6 ust. 2 i 3 oraz art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego są zgodne z art. 165 ust. 2 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
- art. 25 ust. 1-7 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest zgodny z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
- art. 25 ust. 8 i 9 ustawy z 13 listopada 2003 r. jest niezgodny z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
- art. 31 ust. 1 ustawy ustawy z 13 listopada 2003 r. jest zgodny z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
- art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego jest niezgodny z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
- art. 21 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-6 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy jest zgodny z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
- art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy jest niezgodny z art. 167 ust. 1 Konstytucji.
- art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym jest zgodny z art. 2 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji. Przepisy uznane przez TK za niezgodne z Konstytucją tracą moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nakładanie na samorząd wojewódzki w sposób bezwzględny i bezwarunkowy obowiązku finansowania dopłat do przejazdów ulgowych z budżetu województwa, tzn. z dochodów własnych i subwencji, czyniąc z tego zadanie własne jest niezgodne z Konstytucją. Ponadto zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wykonywanie profilaktycznej opieki zdrowotnej sprawowanej w stosunku do osób świadczących pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w zakładach karnych, przebywania w aresztach śledczych lub osób wykonujących pracę w ramach kary ograniczenia wolności (w przypadku, gdy obowiązek objęcia profilaktyką nie spoczywa na pracodawcy), to zadanie należące do wyłącznej właściwości organów centralnych. Tego rodzaju zadanie władz centralnych nie powinno być przekazywane obligatoryjnie władzom lokalnym i nie powinno także wywoływać skutków w zakresie podziału dochodów publicznych. Trybunał stwierdził także, że wpłaty z tytułu korekty wyrównawczej nie mogą pełnić funkcji rezerwy, z której władze centralne uzupełniają uznaniowo braki budżetów samorządowych spowodowane ustawową zmianą finansowania zadań. Nie ma przeszkód by subwencja ogólna została uzupełniona o instytucję dodatkowych rezerw. Uzupełniające finansowanie uznaniowe powinno jednak pochodzić z dodatkowych środków budżetu państwa. W przeciwnym wypadku naruszone zostają dwie konstytucyjne zasady. Zasada systemowego (nie uznaniowego i zindywidualizowanego) wyposażania samorządów w dochody i zasada współodpowiedzialności finansowej władz, które dokonują zmian w podziale zadań, jeśli na skutek tych zmian rosną obowiązki ich finansowania z budżetu lokalnego. Ponadto stwarzanie sytuacji, w której o podziale dochodów budżetu państwa pochodzących z wpłat samorządów i mających duże znaczenie finansowe może w dużej mierze decydować samodzielnie minister finansów narusza Konstytucją.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Dębowska-Romanowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.