Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej

Transmisja

Zasady działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu K 45/02

20 kwietnia 2004 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm RP w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.

Trybunał orzekł, że art. 14 ust. 1 ustawy z 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu jest niezgodny z art. 103 ust. 1 Konstytucji, art. 23 ust. 1 pkt 1 i 6 oraz art. 41 zaskarżonej ustawy są niezgodne z powołanymi wzorcami konstytucyjnymi. Trybunał orzekł także, że art. 230 ust. 1 i ust. 7 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z powołanymi wzorcami konstytucyjnymi oraz z art. 25 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Ponadto TK postanowił, że art. 23 ust. 1 pkt 1 i 6 oraz art. 41 zaskarżonej ustawy tracą moc obowiązująca z dniem 31 grudnia 2004 r.

Trybunał uznał, że art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, w zakresie w jakim nadaje rangę sekretarzy stanu Szefom ABW i AW, był próbą ominięcia formalnego zakazu nie łączenia mandatu posła z pełnieniem wskazanych urzędów państwowych. Jest on zatem niezgodny z art. 103 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem TK unormowanie pozwalające funkcjonariuszom Agencji na wydawanie poleceń określonego zachowania się (art. 23 ust. 1 pkt 1 zaskarżonej ustawy) jest sprzeczne z zasadą, iż nikogo nie można zmuszać do tego, co czego nie jest prawnie zobowiązany (art. 31 Konstytucji). Trybunał podkreślił, że na podstawie ustawy nie można określić dopuszczalnego zakresu ingerencji w prawa i obowiązki obywateli. Zaskarżona ustawa nie określa również trybu obrony przed nadmierną ingerencją funkcjonariuszy w dobra osobiste obywateli. Sposób sformułowania tego przepisu narusza także zasady poprawnej legislacji (art. 2 Konstytucji).

Przepis uprawniający funkcjonariuszy ABW do obserwowania i rejestrowania zdarzeń zachodzących w miejscach publicznych (bez wiedzy i zgody osób zainteresowanych) zbyt daleko ingeruje w sferę wolności i praw obywateli. TK wskazuje, że w ustawie nie został wskazany tryb pozwalający na stwierdzenie, czy dokonane obserwacje i rejestracje mają charakter konieczny. Zatem art. 23 ust. 1 pkt 6 narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji).

Trybunał wskazał ponadto, że art. 230 ust. 1 pozostawia przełożonym nadmierną swobodę w doborze pracowników. Selekcja funkcjonariuszy nie może być bowiem przeprowadzana w sposób arbitralny, jako element reorganizacji urzędu państwowego. Dokonywanie doboru funkcjonariuszy Agencji według nieadekwatnych i nie dających się zweryfikować kryteriów oceny jest niezgodne z Konstytucją. Trybunał podkreślił, że wszyscy obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach (art. 60 Konstytucji).

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Ciemniewski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Prasa:
ŻYCIE Nr 136, 24 czerwca 2004
Krzysztof Budka: Powrócą do pracy
NASZ DZIENNIK Nr 146, 24 czerwca 2004
Robert Popielewicz: Mogą wracać
ŻYCIE WARSZAWY Nr 139, 16czerwca 2004
Tomasz Butkiewicz: Trudne powroty oficerów
SUPER EXPRESS, 21 kwietnia 2004
Grażyna Zawadka, Karol Manys, Adam Michejda, EŻ, DOR: Nielegalne służby
GŁOS WIELKOPOLSKI, 21 kwietnia 2004
Przemysław Wenerski: Łamali prawo
DZIENNIK BAŁTYCKI, 21 kwietnia 2004
Złamane prawo przy specsłużbach (bmk)
GŁOS WIELKOPOLSKI, 20 kwietnia 2004
Przemysław Wenerski: Zamieszanie
TRYBUNA Nr 95, 22 kwietnia 2004
Marek Barański: Państwo prawka
RZECZPOSPOLITA Nr 95, 22 kwietnia 2004
Anna Marszałek: Barcikowski czeka na kolegów
GAZETA PRAWNA Nr 79, 22 kwietnia 2004
O TYM SIĘ MÓWI. Krajobraz po wyroku Trybunalu
RZECZPOSPOLITA Nr 93, 20 kwietnia 2004
Trybunał Konstytucyjny. Uprawnienia ABW i AW
GAZETA PRAWNA Nr 78, 21 kwietnia 2004
Michał Kosiarski: Mniej wolno agentom bezpieczeństwa
ŻYCIE, 21 kwietnia 2004
Krzysztof Budka, Łukasz Zalewski: Złamali Konstytucję
ŻYCIE, 21 kwietnia 2004
Łukasz Zalewski: Jawna czystka
NASZ DZIENNIK Nr 94, 21 kwietnia 2004
Zenon Baranowski: Niekonstytucyjne czystki
GAZETA WYBORCZA Nr 94, 21 kwietnia 2004
Wojciech Czuchnowski: Trybunał gromi SLD
TRYBUNA Nr 95, 22 kwietnia 2004
Jakub Rzekanowski: UOP wróci?
TRYBUNA Nr 94, 21 kwietnia 2004
Jakub Rzekanowski: Wielkie starcie
RZECZPOSPOLITA Nr 94, 21 kwietnia 2004
Anna Marszałek, Jolanta Kroner: Gest Sieniątkowskiego