Pozbawienie biernego prawa wyborczego K 66/07
24 listopada 2008 r. o godz. 11.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski: Rady Miejskiej w Piasecznie, Rady Gminy w Dzierzgowie i Rady Miejskiej w Żelechowie dotyczące pozbawienia biernego prawa wyborczego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku - Ordynacja wyborcza do rad gmin. rad powiatów i sejmików województw z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji
- art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Kwestionowane przepisy stanowią, że prawa wybieralności nie mają osoby: karane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. Zdaniem wnioskodawców tak sformułowane przepisy są niezgodne z konstytucją. Bierne prawo wyborcze, jako jedno z podstawowych praw politycznych obywatela powinno być regulowane wyłącznie w konstytucji, a nie w ustawie zwykłej. Konstytucyjna ochrona biernego prawa wyborczego stanowi nie budzący wątpliwości standard demokratycznego państwa prawnego. Ograniczenie prawa wyborczego w ordynacjach wyborczych powinno być adekwatne do okoliczności i charakteru danego zachowania. Warunkowe umorzenie postępowania powoduje utratę biernego prawa wyborczego do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, a także na stanowisko wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Nie spełnia jednak przesłanek dopuszczalności ustawowych ograniczeń w zakresie korzystania przez obywateli z konstytucyjnych praw i wolności. Pozbawienie mandatu np. wójta, przeprowadzenie przedterminowych wyborów, przy nieznacznym przewinieniu osoby, która nie jest skazana przez sąd jest przejawem nadmiernej restrykcyjności i naruszeniem zasady proporcjonalności.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.