Prawo do sądu P 35/05
4 grudnia 2006 r. o godz. 10. 00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa dotyczące czternastodniowego, nieprzywracalnego terminu na wniesienie sprzeciwu do sądu powszechnego od orzeczenia samorządowego kolegium odwoławczego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami w zakresie, w jakim przewiduje czternastodniowy, nieprzywracalny termin na wniesienie sprzeciwu do sądu powszechnego od orzeczenia samorządowego kolegium odwoławczego w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, z art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 Konstytucji oraz z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Konieczność zadania pytania prawnego powstała w związku z następującą sprawą. Powodowie są użytkownikami nieruchomości, należącej do pozwanej gminy. Gmina wypowiedziała im dotychczasową wysokość opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości. Powodowie nie zgodzili się z zaproponowaną wysokością opłaty i złożyli do Samorządowego Kolegium Odwoławczego wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty w takiej wysokości jest nieuzasadniona. Samorządowe Kolegium wniosek oddaliło. Powodowie złożyli wniosek o przywrócenie terminu wniesienia sprzeciwu. Uzasadnili, że uchybienie 14. dniowemu terminowi było spowodowane błędnym przekonaniem , co do wpływu aktualizacji na wycenę nieruchomości przy przekształcaniu prawa użytkowania wieczystego we własność. Ponadto podnieśli, że użytkownicy sąsiednich nieruchomości otrzymali propozycje negocjacji zaproponowanych opłat. Samorządowe Kolegium przekazało wniosek sądowi rejonowemu. Na rozprawie pełnomocnik gminy oświadczył, że 14. dniowy termin na wniesienie sprzeciwu jest terminem prawa materialnego i nie może być przywrócony. Równocześnie wyraził wątpliwość, czy taka regulacja nie stanowi nadmiernej ingerencji w prawa użytkownika wieczystego. W tej sytuacji sąd po odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od orzeczenia Samorządowego Kolegium, powinien oddalić powództwo bez zbadania, czy zarzuty powodów dotyczące prawidłowego wyliczenia nowej wysokości opłaty rocznej są zasadne. W ocenie sądu przyjęcie przez ustawodawcę 14. dniowego terminu na wniesienie sprzeciwu od orzeczenia Samorządowego Kolegium bez możliwości przywrócenia tego terminu narusza prawo do sądu oraz zasadę ochrony praw majątkowych.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Jerzy Ciemniewski.