Podatek akcyzowy; wyroby energetyczne. P 24/12
11 lutego 2014 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu dotyczące zastosowania sankcyjnej stawki podatku akcyzowego w przypadku niezłożenia w terminie do urzędu celnego miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców oleju opałowego o jego wykorzystaniu do celów grzewczych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 89 ust. 16 w związku z art. 89 ust. 14 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym z art. 2 i art. 31 ust. 3 konstytucji, w zakresie, w jakim warunkuje zastosowanie stawki akcyzy na wyroby energetyczne – olej opałowy – określonej w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym od spełnienia warunku z przepisu art. 89 ust. 14 ustawy o podatku akcyzowym.
Zgodnie z przepisami art. 89 ust. 5 - 8 sprzedawcy wyrobów akcyzowych nieobjętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, określonych w ust. 1 pkt 9, 10 i 15, a więc także oleju opałowego, są zobowiązani do uzyskania od nabywców oświadczeń o przeznaczeniu tych wyrobów. Jednocześnie muszą spełnić wymogi związane z treścią tych oświadczeń, ich dokumentowaniem czy instrumentami umożliwiającymi weryfikację ich wiarygodności. Dodatkowe obowiązki wprowadził ustawodawca w art. 89 ust. 14, w którym zobowiązał sprzedawców do sporządzania i przekazywania do właściwego naczelnika urzędu celnego, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży, miesięcznego zestawienia oświadczeń. Oryginały oświadczeń sprzedawca ma obowiązek przechowywać przez okres 5 lat licząc od końca roku podatkowego, w którym zostały sporządzone, i udostępniać w celu kontroli.
Tak więc zastosowanie obniżonej stawki akcyzy na olej opałowy obwarowane jest przede wszystkim nałożonym na sprzedawcę obowiązkiem odebrania od nabywcy oświadczenia o przeznaczeniu wyrobu do celów opałowych, jak i sporządzeniem oraz przekazaniem w terminie do naczelnika urzędu celnego zestawienia posiadanych oświadczeń.
Wątpliwości sądu pytającego wzbudza art. 89 ust. 16 ustawy, a dotyczą one prawidłowej legislacji wpisanej w zasadę demokratycznego państwa prawa, jak i postulatu proporcjonalności. W przypadku bowiem niespełnienia warunków, o których mówi art. 89 ust. 5 – 15, przepis ust. 16 nakazuje stosować stawkę akcyzy taką jak dla oleju napędowego (czyli 1822,00 zł/1000 litrów zamiast 232,00 zł/1000 litrów).
Zdaniem sądu pytającego, dla podatnika działającego zgodnie z obowiązującymi przepisami a jedynie niedochowującemu warunku art. 89 ust. 14 ustawy, sankcja będąca tego następstwem stanowi skutek nieproporcjonalny do celu, jaki chciał osiągnąć ustawodawca, stanowiąc dolegliwą reakcję państwa na naruszenie formalnego aspektu prawa podatkowego, uchybiającą jednak konstytucyjnej zasadzie proporcjonalności.
Rozprawie będzie przewodniczył wiceprezes TK Stanisław Biernat, sprawozdawcą będzie sędzia TK Andrzej Wróbel.