Zasady przywrócenia funkcjonariuszy celnych do służby P 2/14
7 kwietnia 2016 r. o godz. 8.30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący pytania prawnego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, w sprawie zasad przywrócenia funkcjonariuszy celnych do służby.
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie zgodności art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 42 ust. 3 konstytucji.
Przed sądem pracy toczy się postępowanie dotyczące przywrócenia do służby funkcjonariuszy celnych, którzy zostali zwolnieni z uwagi na wszczęcie przeciwko nim postępowania karnego w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. Po przeprowadzeniu postępowania karnego sąd okręgowy uchylił w stosunku do funkcjonariuszy wyrok skazujący sądu pierwszej instancji i umorzył postępowanie na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania karnego, z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną czynu. Funkcjonariusze złożyli do izby celnej wnioski o przywrócenie ich do służby. Izba celna odmówiła uwzględnienia wniosków argumentując, że art. 109 ust. l ustawy o Służbie Celnej nie przewiduje możliwości przywrócenia funkcjonariuszy do służby z uwagi na umorzenie postępowania karnego ze względu na znikomą szkodliwość czynu. Funkcjonariusze celni złożyli pozwy do sądu pracy z żądaniem przywrócenia ich do służby.
Sąd pytający podniósł, że uwzględniając zasady dotyczące przywrócenia funkcjonariusza do służby, w pragmatykach służbowych służb mundurowych występują istotne rozbieżności. Porównanie wskazuje, że w omawianym aspekcie ustawa o Służbie Celnej jest najbardziej restrykcyjna. Sąd pytający zarzucił, że kwestionowany przepis przewiduje możliwość przywrócenia funkcjonariusza celnego do służby tylko w przypadku umorzenia postępowania karnego ze względu na okoliczności wymienione w art. 17 § l pkt 1, 2 i 6 k.p.k. Nie uwzględnia natomiast okoliczności wymienionej w art. 17 § l pkt 3 k.p.k., tj. umorzenia postępowania karnego z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu.
Sąd pytający zarzucił, że art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy o Służbie Celnej narusza zasadę domniemania niewinności, gwarantowaną w art. 42 ust. 3 konstytucji. Tylko osoba skazana prawomocnym wyrokiem powinna być traktowana jako osoba, która popełniła przestępstwo. Sąd pytający podniósł, że osoby, co do których postępowanie umorzono z uwagi na znikomą szkodliwość czynu nie są osobami skazanymi, nie popełniły przestępstwa i powinny być traktowane jak osoby niewinne.
Uzasadniając naruszenie art. 2 konstytucji, sąd pytający podniósł, że w nauce prawa pracy zasada sprawiedliwości społecznej służy odpowiedniemu ukształtowaniu relacji pomiędzy poszczególnymi grupami pracowników. Powinna ona także stanowić podstawę oceny pragmatyk służbowych, w tym również w zakresie określającym warunki powrotu do służby zwalnianych funkcjonariuszy. Ponadto, w ocenie sądu pytającego, kwestionowany przepis narusza zasadę prawidłowej legislacji, wynikającą z art. 2 konstytucji.
Przewodniczący składu orzekającego: sędzia TK Andrzej Wróbel, sprawozdawca- wiceprezes TK Stanisław Biernat.