Zasady przyznawania odwołanemu komornikowi lub jego spadkobiercom opłat ustalonych przez odwołanego lub zmarłego komornika. SK 44/09
Nie przyznanie odwołanemu komornikowi ustalonych przez niego opłat, których prawomocność nastąpiła po jego odwołaniu jest zgodne z konstytucją.
13 grudnia 2011 r. o godz. 14.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Zygmunta W. dotyczącą zasad przyznawania odwołanemu komornikowi lub jego spadkobiercom opłat ustalonych przez odwołanego lub zmarłego komornika.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim nie przyznaje odwołanemu komornikowi ustalonych przez niego opłat, których prawomocność nastąpiła po jego odwołaniu, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji. Ponadto postanowił na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
Skarżący pełnił funkcję komornika do 15 kwietnia 2007 r., a w związku z jego przejściem na emeryturę funkcję tę od 16 kwietnia 2007 r. objął inny komornik. Przed opróżnieniem urzędu, w dniu 5 kwietnia 2007 r., skarżący wydał postanowienie o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego. Postanowienie to uprawomocniło się dopiero po objęciu kancelarii przez jego następcę, wskutek czego skarżący utracił prawo do opłaty egzekucyjnej. Skarżący podniósł, że art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (dalej u.k.s.e.) faworyzuje nowo powołanych komorników, przyznając im prawo do opłat egzekucyjnych, mimo że nie przeprowadzili żadnych czynności i nie ponieśli związanych z nimi nakładów, kosztem odwołanego komornika, który nie otrzymuje ani zwrotu wydatków, ani wynagrodzenia za wykonaną pracę.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że choć przyjęte rozwiązanie może być w pewnych okolicznościach krzywdzące dla odwołanego komornika, powinno być jednak oceniane w szerszym kontekście mechanizmu funkcjonowania i finansowania egzekucji sądowej. Ustawodawca, tworząc samofinansujący się model egzekucji, wprowadził system opłat, które służą przede wszystkim pokryciu całokształtu kosztów działalności egzekucyjnej kancelarii. Każdy komornik uzyskuje opłaty, co do których postępowanie uprawomocniło się przed jego odwołaniem. Dochodem komornika jest nadwyżka opłat nad kosztami działalności egzekucyjnej w danym miesiącu, a nie nadwyżka opłaty egzekucyjnej nad kosztami postępowania egzekucyjnego w konkretnej sprawie. Ustawa nie zakłada, że każde jednostkowe postępowanie egzekucyjne musi przynosić komornikowi zysk.
TK zwrócił również uwagę, że ustawodawca dokonał wyboru sposobu rozliczania komorników w sposób, który mieści się w granicach konstytucyjnie gwarantowanej swobody stanowienia prawa. Hipotetyczny wybór innego rozwiązania jest również w gestii ustawodawcy, nie zaś Trybunału.
Trybunał orzekł ponadto, że zarzut bezpodstawnego zróżnicowania sytuacji prawnej odwołanego i nowo powołanego komornika jest chybiony, bowiem prawo każdego komornika do opłaty egzekucyjnej ukształtowane jest identycznie.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Kotlinowski, a sprawozdawcą była sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.