Komunikat po Drukuj

lokale mieszkalne znajdujące się w zasobach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej - prawo do zamieszkania przez osoby nie będące żołnierzami zawodowymi K 32/05

Opróżnienia lokali mieszkalnych określone w zaskarżonych przepisach naruszają Konstytucję

17 marca 2008 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zajmowania przez osoby nie będące żołnierzami zawodowymi lokali znajdujących się w zasobach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: 
- art. 20 ust. 2 w związku z art. 20 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2 Konstytucji.
- art. 20 ust. 4 powyższej ustawy jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
- art. 27 ust. 2 w związku z art. 27 ust. 1 powyższej ustawy w zakresie, w jakim znajduje on zastosowanie w stosunku do osób zajmujących w dniu 30 czerwca 2004 r. lokale mieszkalne będące w zasobie Wojskowej Agencji Mieszkaniowej na podstawie umowy najmu, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Trybunał stwierdził, że tak rygorystyczna ingerencja narusza konstytucyjne prawo do mieszkania. Narusza też zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa przez to, że ingeruje w ukształtowane stosunki prawne bez zapewnienia ochrony minimalizującej negatywne skutki odebrania prawa. Zmieniając prawo ustawodawca musi realizować wymogi wynikające z demokratycznego państwa prawnego dotyczące zmiany przepisów. Ma obowiązek ustanowienia regulacji przejściowych i dostosowujących, żeby adresaci norm mogli zapoznać się z nową regulacją i zaadaptować do niej. W przypadku ingerencji w prawa nabyte (tu prawo do mieszkania) jednostka powinna uzyskać rekompensatę za utracone prawo. W rozpatrywanej sprawie ten warunek nie jest spełniony, gdyż możliwość zaproponowania lokalu zamiennego lub 40 % bonifikaty wartości rynkowej zajmowanego lokalu przez Wojskową Agencję Mieszkaniową nie jest skierowana do wszystkich podmiotów i wiąże się z uznaniowością działania Agencji. Nie gwarantuje więc właściwej realizacji prawa do mieszkania. Zaproponowane rozwiązania nie są ekwiwalentem utraconego prawa. Z uwagi na konstytucyjną wartość, jaką jest ochrona lokatorów i prawo do mieszkania, Trybunał uznał, że ustawodawca nie może regulować egzekucji obowiązków cywilnoprawnych w sposób dowolny. Mając na uwadze to, że prawa człowieka powinny mieć szersze gwarancje, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że tryb opróżnienia lokali mieszkalnych określony w zaskarżonych przepisach narusza konstytucję i powoduje nieproporcjonalne zróżnicowanie sytuacji najemców i innych lokatorów mieszkań z WAM w stosunku do innych najemców. Podmiotom tym trzeba zagwarantować prawo do sądu w tym znaczeniu, że zarówno tytuł egzekucyjny powinien mieć formę orzeczenia sądowego, jak i dla zapewnienia ochrony jednostek opróżnienie lokalu ma nastąpić w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Granat.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.