Komunikat po Drukuj

Ochrona tajemnicy zawodowej K 41/05

Przepisy, które nakładają obowiązki rejestracyjno-informacyjne na podmioty świadczące pomoc prawną (radcowie prawni, adwokaci lub prawnicy zagraniczni) są zgodne z konstytucją w zakresie, w jakim nie dotyczą przypadków ustalania sytuacji prawnej klienta lub innych czynności związanych z postępowaniem sądowym.

2 lipca 2007 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Krajowej Rady Radców Prawnych dotyczący ochrony tajemnicy zawodowej radcy prawnego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
- art. 8 ust. 3, art. 11 ust. 1 w związku z ust. 5, art. 13a ust. 1, art. 16 ust. 1 i 1a, art. 22 ust. 1 i 2 oraz art. 34 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu w zakresie, w jakim nie dotyczą sytuacji, gdy instytucje obowiązane w rozumieniu tej ustawy, świadczące pomoc prawną, ustalają sytuację prawną klienta lub wykonują inne czynności mające związek z postępowaniem sądowym, są zgodne z art. 49 w związku z art. 2, art. 17 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji 
- art. 7 ustawy z dnia 5 marca 2004 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych ustaw jest zgodny z art. 2 Konstytucji. 
- art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 5 marca 2004 r. zgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji. 
- art. 8 pkt 2 i 3 ustawy powołanej w punkcie 3 jest zgodny z art. 2 Konstytucji.
(Link do całości sentencji pod komunikatem)

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy, które nakładają obowiązki rejestracyjno-informacyjne na podmioty świadczące pomoc prawną (radcowie prawni, adwokaci oraz prawnicy zagraniczni) są zgodne z konstytucją w zakresie, w jakim nie dotyczą przypadków ustalania sytuacji prawnej klienta lub innych czynności związanych z postępowaniem sądowym. Tym samym Trybunał Konstytucyjny uznał, że niedopuszczalna jest taka wykładnia zakwestionowanych przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, która obowiązek gromadzenia oraz przekazywania informacji odnosiłaby do radców prawnych, adwokatów i prawników zagranicznych w zakresie, w jakim ustalają oni sytuację prawną klienta lub świadczą pomoc prawną związaną z przygotowywanym, wszczętym (prowadzonym) lub zakończonym postępowaniem sądowym.

Trybunał wziął pod uwagę następujące okoliczności: 
- zrekonstruowane w tej sprawie ramy konstytucyjnej gwarancji ochrony tajemnicy komunikowania się odnoszonej do swoistej relacji, w jakiej pozostaje osoba szukająca pomocy prawnej i radca prawny (adwokat, prawnik zagraniczny) pomoc tę świadczący w związku z postępowaniem sądowym. 
- cel, w jakim uchwalona została ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (czyli implementowanie dyrektywy 91/308/EWG zmienionej dyrektywą 2001/97/WE), który przesądza o kierunku interpretacji przepisów w niej zawartych; 
- stanowisko Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zajęte w sprawie C-305/05, które rozstrzyga o dopuszczalnym z punktu widzenia prawa Unii Europejskiej zakresie obowiązków informacji i współpracy ciążących na prawnikach wykonujących wolne zawody (co determinuje sposób rozumienia nie tylko dyrektywy 91/308/EWG zmienionej dyrektywą 2001/97/WE, do której bezpośrednio odniósł się ETS, ale również późniejszej, regulującej tę sferę zagadnień, dyrektywy 2005/60/WE);
- że na państwach członkowskich spoczywa nie tylko obowiązek wykładni swego prawa krajowego zgodnie z prawem wspólnotowym, lecz również dbania o to by nie opierać się na wykładni tekstu prawa wtórnego, która pozostawałaby w konflikcie z prawami podstawowymi chronionymi przez wspólnotowy porządek prawny lub z innymi ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.