Komunikat po Drukuj

Przekroczenie upoważnienia ustawowego SK 22/03

8 czerwca 2004 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę Anatola M. dotyczącą konstytucyjności § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 czerwca 2004 r. orzekł, że § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w zakresie, w jakim pozbawia prawa do obniżenia podatku należnego podatnika VAT, nabywającego towar, czy usługę od podmiotu, który wystawił fakturę wraz z kwotą podatku, gdy dana sprzedaż nie była objęta obowiązkiem podatkowym, albo została zwolniona od podatku, a kwota wykazana w fakturze została zapłacona, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 i 3, w związku z art. 84 i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Zgodnie z zakwestionowanym przepisem, osoba, która błędnie wystawia fakturę VAT (mimo, że w rzeczywistości nie jest podatnikiem VAT lub przedmiot obrotu nie podlega temu podatkowi) musi dokonać zapłaty określonego w fakturze VAT świadczenia. Zapłacona suma nie może być jednak traktowana przez kontrahenta jako podlegający zwrotowi podatek naliczony. Kontrahent nie może potraktować tego świadczenia jako podatku naliczonego, mimo że poniósł jego ciężar w ramach zapłaconej ceny. Trybunał wskazał, że podwójna sankcja - skierowana do nie-podatnika i jego kontrahenta - wynika jedynie z rozporządzenia. Tymczasem powyższe pogorszenie sytuacji kontrahenta może być wprowadzane jedynie w drodze ustawowej. Zgodnie z art. 92 ust. 1 Konstytucji, rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy. Zaskarżony przepis nie został wydany w celu wykonania ustawy, lecz jej samoistnego uzupełnienia o nowe grupy podmiotów.

TK podkreśla, że własność i inne prawa majątkowe powinny podlegać równej - i takiej samej dla wszystkich - ochronie prawnej. W przypadku nabycia towaru od nie-płatnika, który wystawił fakturę i zapłacił świadczenie (mimo że dany towar nie podlegał opodatkowaniu VAT) sytuacja jego kontrahentów staje się nieproporcjonalnie gorsza, niż sytuacja innych płatników VAT. Z tego powodu § 50 ust. 4 pkt 3 zakwestionowanego rozporządzenia narusza art. 64 Konstytucji.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Dębowska-Romanowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.