Określenie sposobu ustalenia podstawy wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów na rok 2023 K 26/23
9 stycznia 2024 r. o godz. 11:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rady Głównej Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący określenia sposobu ustalenia podstawy wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów na rok 2023.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (dalej: ustawa okołobudżetowa), z:
- zasadą ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa i zasadą ochrony praw nabytych wynikających z art. 2 Konstytucji RP,
- art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury (dalej: wnioskodawca) zakwestionowała reguły ustawy okołobudżetowej określające sposób ustalenia wynagrodzenia prokuratorów na rok 2023.
Zdaniem wnioskodawcy wejście w życie kwestionowanych przepisów ustawy okołobudżetowej pozbawiło prokuratorów ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej prawa do wynagrodzenia w 2023 r. nabytej z chwilą ogłoszenia komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2022 r., obliczonego od wskazanej w nim kwoty jako podstawy, co jest niezgodne z zasadą ochrony praw nabytych, a w konsekwencji z zasadą ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającymi z art. 2 Konstytucji RP.
Wnioskodawca wskazuje, że ustawodawca potraktował kwestię pozbawienia prokuratorów ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej jako normalny mechanizm redystrybucji pieniądza publicznego. Władza ustawodawca i wykonawcza w demokratycznym państwie może prowadzić politykę budżetową, płacową i socjalną z dużą swobodą, która podlega jedynie odpowiedzialności politycznej, tj. w procesie wyborczym. W zakres tej swobody wchodzi m. in. kształtowanie wynagrodzeń w sektorze publicznym, z tym zastrzeżeniem, że nie może to się odbywać z pogwałceniem reguł konstytucyjnych. Natomiast arbitralne pozbawianie prokuratorów ekspektatywy nie może, w świetle Konstytucji RP, być elementem tego mechanizmu – wskazuje wnioskodawca.
Ponadto w ocenie wnioskodawcy powyższa perspektywa rzutuje na wynik tzw. testu proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji) w odniesieniu do kwestionowanych przepisów, gdyż kwestionowane przepisy nie są w stanie wywołać zamierzonych przez ustawodawcę skutków, jeśli skutkiem tym ma być poprawa złej sytuacji finansów państwa, skoro w ogóle nie może być mowy o takiej sytuacji. Jak zaznacza wnioskodawca środki zaoszczędzone poprzez wejście w życie zaskarżonych przepisów posłużą do ochrony interesu publicznego, gdyż taki jest realizowany przez wszystkie wydatki budżetu państwa, niemniej w odniesieniu do tegoż interesu ustawodawca nie jest w stanie wykazać, że odebranie prokuratorom ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej było niezbędne, co zdaniem wnioskodawców jest niezgodne z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Krystyna Pawłowicz - przewodniczący, sędzia TK Rafał Wojciechowski - sprawozdawca, prezes TK Julia Przyłębska, sędzia TK Bartłomiej Sochański, sędzia TK Michał Warciński.