Gospodarka odpadami; nieterminowe złożenie sprawozdania o odpadach; kary administracyjne. P 26/11
15 października 2013 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi dotyczące gospodarki odpadami (nieterminowe złożenie sprawozdania o odpadach).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 79c ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach z art. 2 konstytucji oraz art. 79c ust. 3, w związku z art. 79d ust. 3 powyższej ustawy z art. 2, w związku z art. 184 konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 i 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 4 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2.
Kwestionowane regulacje zdaniem sądu pytającego naruszają zasadę demokratycznego państwa prawnego poprzez przyjęcie przez ustawodawcę nadmiernie restrykcyjnych reguł odpowiedzialności za niewykonanie obowiązków, przewidzianych w art. 37 ustawy o odpadach, w brzmieniu obowiązującym od 12 marca 2010 r. do 19 lipca 2011 r., nałożonych na posiadacza odpadów. Restrykcyjność ta wyraża się w ustaleniu zbyt dolegliwej sankcji w relacji do charakteru czynu oraz do rangi dobra, które ma zabezpieczać, a którym jest możliwość monitorowania gospodarki odpadami, w tym ustalania ilości wytwarzanych odpadów i planowania działań służących ich zagospodarowaniu.
Jak podkreśla sąd pytający kara pieniężna za nieterminowe złożenie zbiorczego zestawienia danych jest nadmiernie surowa i nieadekwatna do wagi obowiązku prawnego i stopnia jego naruszenia, zwłaszcza w sytuacji gdy ustawodawca wprowadzając w miejsce kary grzywny jedną sankcję w wysokości 10.000 zł, przewidział jej stosowanie wobec zachowań o różnym stopniu społecznej nieakceptowalności i bardzo zróżnicowanych negatywnych skutkach.
W ocenie sądu pytającego zastosowanie kwestionowanej regulacji zmusza organ administracji do pełnego automatyzmu przy wymierzaniu kary, bez względu na przyczyny zaistnienia naruszenia prawa i ciężaru tego naruszenia, co nie zapewnia dostatecznych gwarancji proceduralnych, o których mowa w art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a które powinny przysługiwać w sytuacji nałożenia sankcji o charakterze represyjnym. Prowadzi to do sprzeczności z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego oraz art. 6 ust. 1 i 3 Konwencji.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.