Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej

Transmisja

Zasady nabycia prawa do emerytury pomostowej. K 23/09

3 marca 2011 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Prezydium Forum Związków Zawodowych dotyczący zasad nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 3 ust. 1-6, art. 4 pkt 5 i 6 oraz art. 57 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 konstytucji.

W ocenie wnioskodawcy art. 3 ust. 1 - 6 ustawy o emeryturach pomostowych w rzeczywistości wprowadza w dużej mierze redukcję rodzajów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, co powoduje znaczne zmniejszenie liczby osób uprawnionych do emerytury pomostowej z dniem 1 stycznia 2009 r. Oznacza to, że w stosunku do dużej części osób, które pracują od wielu lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze została naruszona konstytucja. Osoby te podejmując zatrudnienie miały świadomość, iż wykonywanie tego rodzaju pracy zapewni im - z uwagi na jej szczególną uciążliwość lub szczególny charakter - określone świadczenie.

Tymczasem regulacja ustawy o emeryturach pomostowych poprzez określenie w art. 3 i Załącznikach nr 1 i 2 do ustawy, definicji rodzajów prac w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze oraz wykazów takich prac, powoduje utratę przez osoby nie objęte tymi definicjami i wykazami prawa do emerytury pomostowej. Stanowi to zróżnicowanie sytuacji osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, co narusza konstytucyjne zasady: zaufania obywateli do państwa i stanowionego prawa, ochrony praw nabytych, oraz równości obywateli wobec prawa.

Artykuł 4 powyższej ustawy określa przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie z brzmieniem tego artykułu przesłanki te winny być spełnione łącznie. Jedną z nich, określoną w pkt 5, jest wymóg, by osoba uprawniona do emerytury pomostowej wykonywała przed dniem 1 stycznia 1999 r. prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby, które spełnią stawiane warunki, ale pracę w szczególnych warunkach rozpoczęły po 31 grudnia 1999 r. nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Takie zróżnicowanie sytuacji tych osób, zdaniem wnioskodawcy,  jest niczym nieuzasadnione i  stoi w sprzeczności z zasadami ochrony praw nabytych oraz równości obywateli wobec prawa.

Art. 57 ustawy o emeryturach pomostowych, zdaniem wnioskodawcy, jest niezgodny z konstytucją. Wprowadzenie w życie powyższej ustawy nastąpiło w bardzo krótkim czasie. Ustawa została ponownie uchwalona przez Sejm (po zawetowaniu jej przez

Prezydenta RP) 19 grudnia 2008 r., ogłoszona 31.12.2008 r., a weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Tak krótka vacatio legis narusza zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego prawa, a także stanowi naruszenie zasad prawidłowej legislacji. Osoby ubezpieczone powinny wiedzieć z wyprzedzeniem o nowych warunkach przechodzenia na emeryturę. Mimo że prace nad ustawą trwały już kolejny rok do końca nie było wiadomo, czy ustawa wejdzie w życie i w jakiej postaci. Wprowadzenie więc tych istotnych zmian w takim trybie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego.

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.