Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej

Transmisja

Dziedziczenie gospodarstwa rolnego P 21/06

5 września 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne II Wydziału Cywilno-Odwoławczego Sądu Okręgowego w Poznaniu dotyczące dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. LV i art. LVIII ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Przepisy wprowadzające kodeks cywilny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ust. 3, a także art. 2 Konstytucji.

Kodeks cywilny z 1964 r. uzależnił dziedziczenie gospodarstwa rolnego od szczegółowo określonych warunków, które powinni spełniać spadkobiercy. Jeśli ktoś ich nie spełniał, nie mógł dziedziczyć gospodarstwa, chociaż był powołany do spadku na podstawie przepisów ogólnych prawa spadkowego. Jednocześnie z kodeksem cywilnym weszła w życie ustawa, która szczególne zasady dziedziczenia gospodarstw rolnych rozciągnęła także na spadki otwarte przed wejściem w życie kodeksu cywilnego. W 1957 r. sąd powiatowy wydał postanowienie o dziedziczeniu spadku po zmarłej Katarzynie T. przez jej siedmioro dzieci. Obowiązujące wtedy przepisy nie przewidywały bowiem żadnych szczegółowych zasad dziedziczenie dotyczących gospodarstw rolnych. Wprowadzenie szczegółowych przepisów dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych spowodowało, że postanowienie sądu z 1957 r. wymagało uzupełnienia poprzez stwierdzenie, kto spośród siedmiorga spadkobierców spełnia te warunki. Sąd rejonowy przyznał nabycie po Ľ gospodarstwa czworgu dzieciom. Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył jeden z uczestników postępowania. Sąd odwoławczy stwierdził, że dokonanie, już po otwarciu spadku, a nawet już po formalnym stwierdzeniu jego nabycia, zmiany stanu prawnego w określaniu kręgu spadkobierców prowadzi do naruszenia praw majątkowych nabytych przez osoby będące spadkobiercami. W opinii sądu taka ingerencja jest najdotkliwsza z możliwych, gdyż spadkobiercy, którzy odziedziczyli gospodarstwa przed wejściem w życie kwestionowanych przepisów, a zgodnie z nimi nie spełniają określonych kryteriów, są wywłaszczeni bez odszkodowania. Jest to niezgodne m.in. z konstytucyjnymi zasadami ochrony bezpieczeństwa prawnego i zaufania do państwa prawnego

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.

Prasa:
Gazeta Prawna, 173, 6. 09. 07. r.
Małgorzata Ostrzyżek: Rażąco nierówne traktowanie spadkobierców. 
Rzeczpospolita, 208,  6.09. 07. r.
Gospodarstwa rolne w prywatnych rękach. jk.
Rzeczpospolita, 209,  7.09. 07. r.
Jolanta Kroner: Gospodarstwo rolne może dziedziczyć każdy. 
Dziennik, 208,  6. 09. 07. r.
Marcin Musiał: Równe prawa spadkobierców.