Brak możliwości wniesienia skargi na bezczynność organu po zakończeniu przez niego postępowania administracyjnego i wydaniu ostatecznej decyzji SK 100/22
26 lutego 2024 r. o godz. 12:00 Trybunał Konstytucyjny ogłosi orzeczenie wydane w sprawie skargi konstytucyjnej J. M. dotyczącej braku możliwości wniesienia skargi na bezczynność organu po zakończeniu przez niego postępowania administracyjnego i wydaniu ostatecznej decyzji.
Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności art. 149 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim „przepis ten zamyka drogę sądowego dochodzenia naruszonych praw, uzależnia dopuszczalność przeprowadzenia postępowania sądowoadministracyjnego od postawy organu administracji publicznej oraz skutkuje odebraniem prawa do dochodzenia wynagrodzenia za szkodę spowodowaną przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej”,
z art. 77 ust. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 1 w związku z ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Skarżący wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA) ze skargą na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (dalej: minister). WSA odrzucił skargę na bezczynność ministra wskazując, że rozpatrzył on odwołanie Skarżącego i uchylił zaskarżoną decyzję. WSA powołał się na uchwałę składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z 22 czerwca 2020 r. (sygn. akt II OPS 5/19 dalej: uchwała NSA), w której orzeczono, że wniesienie skargi na bezczynność po zakończeniu przez organ prowadzonego postępowania oraz wydaniu decyzji ostatecznej stanowi przeszkodę w merytorycznym rozpoznaniu skargi przez sąd administracyjny. Od powyższego rozstrzygnięcia WSA Skarżący złożył skargę kasacyjną do NSA, który ją oddalił.
W ocenie Skarżącego wykładnia kwestionowanego przepisu dokonana uchwałą NSA uniemożliwia dochodzenie w postępowaniu przed sądem naruszonych praw, ponieważ wydanie decyzji administracyjnej po upływie ustawowego terminu zamknęło drogę do uzyskania prejudykatu potrzebnego w celu dochodzenia odszkodowania w postępowaniu cywilnym na podstawie art. 4171 § kodeksu cywilnego.
Zdaniem Skarżącego zaistniała sytuacja godzi w konstytucyjne prawo do sądu, w zakresie w jakim uzależnia możliwość wszczęcia postępowania o odszkodowanie przed sądem od działania organu administracji. Kwestionowana regulacja narusza również, w ocenie Skarżącego, prawo do uzyskania odszkodowania, z uwagi na uniemożliwienie uzyskania prejudykatu niezbędnego do wszczęcia postępowania przed sądem cywilnym.
Skarżący wskazuje również, że art. 149 § 1 pkt 3 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi godzi w wywodzoną z art. 7 Konstytucji zasadę praworządności i narusza zakaz zamykania obywatelowi drogi prawnej do uzyskania odszkodowania za niezgodne z prawem działanie organów władzy publicznej.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: prezes TK Bogdan Święczkowski - przewodniczący, sędzia TK Andrzej Zielonacki- sprawozdawca, sędzia TK Michał Warciński, sędzia TK Rafał Wojciechowski, sędzia TK Jarosław Wyrembak.