Komunikat po Drukuj

Wydłużenie okresów przedawnienia karalności czynów. P 4/08

Wydłużenie okresów przedawnienia karalności czynów jest zgodne z konstytucją.

13 października 2009 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Żyrardowie, II Wydział Karny dotyczące wydłużenia okresów przedawnienia karalności czynów.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 2 ustawy z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny jest zgodny z art. 7 ust. 1 zdanie drugie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 oraz z art. 15 ust. 1 zdanie drugie Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy przedłużające przedawnienie karalności wobec czynów, których termin przedawnienia jeszcze nie upłynął nie naruszają zasady zgodnie z którą nie można wymierzyć kary surowszej, od tej którą można było wymierzyć w czasie, gdy czyn zabroniony został popełniony. Natomiast przepisy, które wprowadzają ponowną karalność czynów zabronionych, mimo upływu terminu przedawnienia, naruszałyby zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i wynikający z niej zakaz retroaktywności prawa.

Trybunał Konstytucyjny zauważył, że zakaz działania prawa wstecz w zakresie wymierzania kary surowszej od tej, którą można było wymierzyć w czasie popełniania czynu zabronionego nie jest wyraźnie zamieszczony w konstytucji, ale można go wyprowadzić z jej treści.

Zdaniem Trybunału instytucja przedawnienia tworzy ramy czasowe dla orzecznictwa sądowego, a nie przesłankę materialnoprawną orzekania o winie i karze. Dopóki czyn zarzucany nie przedawnił się, sąd orzeka w ramach swych kompetencji. Ustawodawca może wydłużyć okres przedawnienia zarzucanego czynu, ale jego osądzenie będzie możliwe pod warunkiem, że karalność takiego czynu nie przedawniła się na gruncie dotychczasowych przepisów. Nie jest więc dopuszczalne przywrócenie karalności czynu już przedawnionego.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marian Grzybowski, sprawozdawcą był sędzia TK Adam Jamróz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.