Komunikat po Drukuj

Prawo podatkowe - orzeczenie sądowe a ugoda sądowa SK 51/06

Wyłączenie zwolnienia z podatku, jeśli odszkodowanie uzyskano na podstawie ugody sądowej jest niezgodne z Konstytucją.

29 listopada 2006 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Gabriela G. dotyczącą podatku od odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Kwestionowany przepis wyłącza zwolnienie z podatku, jeśli odszkodowanie ustalono w umowie lub ugodzie. Niezgodność wyłączenia z zasadą demokratycznego państwa prawnego w zakresie, w jakim obejmuje odszkodowania ustalone ugodą sądową polega na rażącej niespójności rozwiązań prawnych. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego niespójność ta prowadzi do nadużycia zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Ustawodawca z jednej strony zachęca do zakończenia postępowania ugodą, bez potrzeby wydawania orzeczenia przez sąd. Z drugiej zaś - kwestionowany przepis prawa podatkowego nakłada na osobę, która zaakceptowała ugodowe załatwienie sprawy, swego rodzaju sankcję finansową w postaci obowiązku zapłacenia podatku od uzyskanego odszkodowania. Taki efekt kwestionowanego przepisu niewątpliwie zaskakuje obywateli działających w zaufaniu do prawa i sądu, instytucji powołanej do sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, gdyby sądy, nakłaniając do ugody, informowały poszkodowanych o konsekwencjach podatkowych ugodowego zakończenia sprawy, liczba ugód znacząco by spadła.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Jerzy Stępień, a sprawozdawcą była sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.