Komunikat po Drukuj

Dostęp do dokumentów IPN K 31/04

Przepisy ustawy o IPN, które uzależniają prawo do dostępu do dokumentów i prawo do sprostowania informacji od uzyskania statusu pokrzywdzonego są sprzeczne z Konstytucją.

26 października o godz. 10. 00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący ograniczenia dostępu do dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: art. 30 ust. 1 oraz art. 31 ust. 1 i 2 ustawy 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w związku z art. 6 ust. 2 i 3 tej ustawy oraz w związku z art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim pozbawiają osoby zainteresowane - inne niż pokrzywdzony - prawa do uzyskania informacji o posiadanych i dostępnych, dotyczących ich dokumentach, a także o sposobie uzyskania w nie wglądu, są niezgodne z art. 47 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji;
- art. 33 ust. 1 ustawy z 18 grudnia 1998 r. z art. 6 ust. 2 i 3 oraz z art. 36 i art. 43 zdanie pierwsze tej ustawy oraz w związku z art. 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. w zakresie, w jakim pozbawia osoby zainteresowane - inne niż pokrzywdzony - prawa załączenia do zbioru dotyczących ich dokumentów własnych uzupełnień, sprostowań, uaktualnień, wyjaśnień oraz dokumentów lub ich kopii, jest niezgodny z art. 47 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji;
- art. 35 ust. 2 ustawy z 18 grudnia 1998 r. jest niezgodny z art. 47 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji;

TK uznał za sprzeczne z Konstytucją te przepisy ustawy o IPN, które uzależniają zrealizowanie prawa do dostępu do dokumentów i prawa do sprostowania informacji od uzyskania statusu pokrzywdzonego. Stworzona więc została możliwość bezpośredniego wyegzekwowania tego prawa także przez osoby spoza kategorii pokrzywdzonych. Trybunał Konstytucyjny stwierdził też, że konstytucyjne prawo do sprostowania oraz usunięcia informacji niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą o IPN nie może być ograniczone jedynie do kategorii osób pokrzywdzonych. Zdaniem TK ustawa o IPN pozwala na dołączanie zarówno osobom pokrzywdzonym jak i funkcjonariuszom, pracownikom i współpracownikom organów bezpieczeństwa państwa do dotyczących ich dokumentów własnych uzupełnień, sprostowań, uaktualnień, wyjaśnień oraz dokumentów lub ich kopii. IPN ma obowiązek przyjęcia takich informacji i włączenia ich do swoich zbiorów, tak by informacje tworzone na podstawie zgromadzonych dokumentów miały walor prawdziwości i były kompletne oraz charakteryzowały się pełnym obiektywizmem.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Stępień.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.