Instalacja kas rejestrujących K 34/03
21 września 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm RP w sprawie konstytucyjności art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kas rejestrujących.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kas rejestrujących są zgodne z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 1, art. 87 ust. 1, art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji.
W drodze ustawy o VAT z 1993 r. na podatników sprzedających towary i świadczących usługi na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej (oraz osób prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych) nałożony został obowiązek rejestracji obrotów za pomocą kas fiskalnych. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że wprowadzenie obowiązku używania kas fiskalnych przez taksówkarzy ma swoje źródło nie w rozporządzeniu (akcie rangi podustawowej) - jak sugerowali wnioskodawcy, ale wynika z art. 29 ust. 1 samej ustawy o VAT. Przepis ten przewiduje powszechny obowiązek dla wszystkich podatników sprzedających towary i świadczących usługi. Od powyższej uniwersalnej zasady ustawowej dotyczącej wszystkich podatników ustanowiono pewne wyjątki, normowane w aktach prawnych rangi rozporządzenia, gdzie wyznaczono zakres czasowy ich obowiązywania. Taksówkarze, jako grupa zawodowa, do 23 grudnia 2002 objęci byli zwolnieniem od obowiązku płacenia podatku VAT. Zaskarżone rozporządzenie Ministra Finansów zniosło jednak ten czasowy wyjątek i w konsekwencji taksówkarzom nakazano używanie kas rejestrujących. Rozporządzenie Ministra Finansów nie wprowadzało zatem obowiązku ewidencji lecz przewidywało brak kontynuacji wcześniej udzielonego zwolnienia. TK stwierdził, że wydane rozporządzenie nie wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego, ani nie narusza materii ustawowej. Niesłuszne są więc zarzuty wnioskodawców, mówiące o naruszeniu art. 2, art. 7, art. 31 ust. 1, art. 87, art. 92 ust.1 i art. 217 Konstytucji.
Trybunał podkreślił także, że wnioskodawca niesłusznie utożsamiał brak podległości obowiązkowi podatkowemu ze zwolnieniem z tego obowiązku. Zgodnie z zasadą ogólną, wynikającą z art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej zwolnienie podatkowe (czyli brak obowiązku płacenia konkretnych kwot tytułem podatku) nie jest równoznaczne z brakiem podlegania obowiązku podatkowego. Taksówkarze pozostawali podatnikami podatku VAT, mimo, iż korzystali oni ze zwolnienia, dzięki któremu nie wnosili konkretnych kwot pieniężnych tytułem zapłaty podatku. Ponieważ w przypadku tej grupy zawodowej prawo przewiduje zwolnienia podatkowe związane z wielkością osiąganego obrotu, ewidencja i kontrola tego obrotu stają się niezbędne by móc zweryfikować przesłanki korzystania z tych zwolnień.
Obowiązek prowadzenia ewidencji obrotów dla celów podatkowych wynika z wymogów prawa wspólnotowego. Kwestia szczegółowości ewidencji i sposób jej prowadzenia są natomiast pozostawione prawu wewnętrznemu. Niekoniecznie zatem obowiązek ten musi być realizowany poprzez użycie kas rejestrujących. W praktyce w Unii Europejskiej stosuje się w tym zakresie niejednolite rozwiązania. Polski ustawodawca podjął decyzję o powszechnym użyciu kas rejestrujących w 1993 r., stopniowo obejmując tą zasadą coraz szersze kręgi podatników. Zdaniem TK sukcesywne upowszechnianie kas rejestracyjnych oraz znoszenie dotychczasowych zwolnień nie narusza konstytucyjnych granic swobody regulacyjnej państwa, ani też nie świadczy o złamaniu zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą była sędzia TK Ewa Łętowska.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |