Zakwaterowanie Sił Zbrojnych RP K 35/01
14 lipca 2003 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 37 ust. 1 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Trybunał orzekł, że art. 37 ust. 1 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Narusza bowiem w stosunku do najemców lokalu mieszkalnego zasadę równej ochrony praw majątkowych, poddając nieuiszczone czynsz i opłaty z tytułu zajmowania lokalu mieszkalnego przymusowemu ściągnięciu na podstawie tytułu wykonawczego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Trybunał orzekł ponadto, że art. 37 ust. 1 powyższej ustawy traci moc z dniem 31 grudnia 2003 r.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego stosunek prawny łączący osobę fizyczną zajmującą lokal mieszkalny, o którym mowa w art. 37 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z Wojskową Agencją Mieszkaniową ma charakter cywilnoprawny. Świadczy o tym treść stosunku prawnego jakim jest najem lokalu mieszkalnego. W tym przypadku między najemcą a wynajmującym nie musi istnieć więź o charakterze służbowym czy administracyjno-podległościowym. Spory wynikłe na gruncie ustalania opłat czynszowych i innych opłat związanych z korzystaniem z lokali mieszkalnych między najemcą a wynajmującym winny być rozwiązywane zgodnie z procedurą właściwą dla danego typu stosunku prawnego. W tym wypadku spory muszą być rozwiązywane zgodnie z procedurą cywilnoprawną wykluczającą samodzielne wystawianie przez wynajmującego tytułów wykonawczych wobec najemców oraz stosowanie wobec nich przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Niedopuszczalność takich rozwiązań prawnych wynika z wyrażonej w art. 64 ust. 2 Konstytucji równej dla wszystkich ochrony prawnej. Trybunał stwierdził, że rozwiązanie zawarte w art. 37 ust.1 stanowi niewątpliwe odstępstwo od konstytucyjnej zasady równej ochrony praw majątkowych. Takie ograniczenie jest ustawowo możliwe, jednak wyłącznie gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie, co szczegółowo określa art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Rozprawie przewodniczył Prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Stępień.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.