Komunikat po Drukuj

Wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego; zasady wypłaty przez spółdzielnię wartości rynkowej tego lokalu osobie uprawnionej SK 34/14

19 czerwca 2018 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną spółdzielni mieszkaniowej w sprawie wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego (zasady wypłaty przez spółdzielnię wartości rynkowej tego lokalu osobie uprawnionej).

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

1. Art. 11 ust. 2¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, jest zgodny z art. 64 ust. 2 oraz z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 64 ust. 1 Konstytucji.

2. Art. 11 ust. 2⁴ ustawy z 15 grudnia 2000 r. powołanej w punkcie 1, dodany ustawą z 14 czerwca 2007 r. powołaną w punkcie 1:

a) jest zgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 58 Konstytucji,

b) w zakresie, w jakim dotyczy sytuacji, w której wygaśnięcie prawa do lokalu nastąpiło przed wejściem w życie ustawy z 14 czerwca 2007 r. powołanej w punkcie 1, jest niezgodny z art. 64 ust. 3 w związku z art. 2 i w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że ustawodawca nie naruszył zasad konstytucyjnych, nowelizując ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w ten sposób, że przewidział wprowadzenie do obrotu praw własności lokali będących przedmiotem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu i w związku z tym zobowiązał spółdzielnie mieszkaniowe do rozliczenia z osobami uprawnionymi, w wypadku wygaśnięcia takiego prawa do lokalu, na podstawie wartości rynkowej lokalu (a nie, jak wcześniej, zwaloryzowanej kwoty wkładu mieszkaniowego).

Trybunał stwierdził jednak równocześnie, że w orzecznictwie sądowym ukształtowała się na podstawie art. 11 ust. 2⁴ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych norma prawna (o charakterze międzyczasowym), zgodnie z którą roszczenie osoby uprawnionej o wypłatę w wypadku wygaśnięcia prawa do lokalu powstaje dopiero w chwili opróżnienia lokalu i z tego względu, nawet jeśli prawo do lokalu wygasło przed wejściem w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r., spółdzielnia obowiązana jest do wypłaty kwoty obliczonej na bazie wartości rynkowej lokalu. Trybunał uznał tę normę za niezgodną z art. 64 ust. 3 w związku z art. 2 oraz w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Zdaniem Trybunału roszczenie osoby uprawnionej powstaje już w chwili wygaśnięcia prawa do lokalu i dlatego jego treść podlega przepisom obowiązującym w tej właśnie chwili. W wypadku, gdy opróżnienie lokalu nastąpiło dopiero po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r., narzucenie spółdzielni rozliczenia według wartości rynkowej lokalu stanowi sprzeczne z Konstytucją, nie znajdujące wystarczającego uzasadnienia działanie prawa wstecz.

Przewodniczącym składu orzekającego była sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą był sędzia TK Stanisław Rymar.