Komunikat po Drukuj

Straż Graniczna - zasady pozbawienia "emerytury mundurowej", świadczenia w okresie zawieszenia dyscyplinarnego, zasady zwolnienia ze służby, prawo do służbowego lokalu mieszkalnego. K 4/09

Kwestionowane przepisy są zgodne z konstytucją.

7 kwietnia 2011 r. o godz. 8.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Krajowej Komisji Wykonawczej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Służby Granicznej dotyczący pozbawienia "emerytury mundurowej", świadczeń w okresie zawieszenia dyscyplinarnego, zwolnienia ze służby, prawa do służbowego lokalu mieszkalnego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:  
1. Art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw jest zgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.

2. Art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy z 12 października 1990 r. powołanej w punkcie 1 jest zgodny z wynikającą z art. 2 konstytucji zasadą należytej legislacji.

3. Art. 128 ust. 2 ustawy z 12 października 1990 r. powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim okres zawieszenia w czynnościach służbowych nie wlicza się do okresu służby funkcjonariusza, od którego zależy wysokość innych niż uposażenie zasadnicze świadczeń pieniężnych lub prawo do nich oraz wymiar urlopu wypoczynkowego i innych rodzajów urlopów, jest zgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.

4. Art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w związku z art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw jest zgodny z wynikającymi z art. 2 konstytucji zasadami niedziałania prawa wstecz oraz ochrony praw słusznie nabytych.

W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

Znowelizowany art. 92 ust. 3 ustawy o Straży Granicznej (dalej SG) definiuje pojęcie "miejscowości pobliskiej", w której może być zrealizowane prawo funkcjonariusza SG do lokalu mieszkalnego: to miejscowość, której granice administracyjne znajdują się w odległości drogowej do 30 km od granic administracyjnych miejsca pełnienia służby. W poprzedniej regulacji określenie "miejscowość pobliska" było uzależnione od czasu podróży środkami transportu publicznego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego cechą istotną odróżniającą SG od funkcjonariuszy pozostałych służb mundurowych jest specyfika tej służby pełnionej w szczególnych warunkach, na obszarach na których sieć połączeń komunikacyjnych nie jest tak gęsta jak w innych regionach. Wnioskodawca nie wykazał, że dokonany przez ustawodawcę wybór cechy istotnej stanowiącej kryterium definiowania pojęcia "miejscowość pobliska", a przez to stanowiącej także kryterium różnicujące to pojęcie w kontekście regulacji dotyczących innych służb mundurowych narusza konstytucję.

Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 45 ust. l  pkt.  11  ustawy o SG funkcjonariusz może być zwolniony ze służby po upływie 12 miesięcy od dnia zawieszenia go w czynnościach służbowych. Trybunał zwrócił uwagę, że przedłużenie okresu zawieszenia w czynnościach służbowych nie oznacza automatycznie zakazu zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem czasu zawieszenia. Celem zawieszenia jest odsunięcie funkcjonariusza od wykonywania czynności służbowych. W tym okresie funkcjonariusz otrzymuje 50% należnego uposażenia. Okres zawieszenia nie jest jednak okresem gwarancyjnym, w którym funkcjonariusz jest objęty ochroną przed zwolnieniem ze służby.

Przeprowadzona przez Trybunał analiza kwestionowanego art. 10 ust. 2 oraz skutków prawnych, jaki ten przepis wywołuje wykazała, ze przepis ten nie narusza zasady zakazującej działanie prawa wstecz. Trybunał przypomniał, że istotą tej zasady jest to, że wynikające z przepisów prawnych normy mogą wiązać skutki prawne tylko z faktami, które zaistniały po wejściu w życie przepisów. Nie mogą natomiast wiązać takich skutków prawnych z faktami, które zaistniałe przed wejściem w życie przepisów. Ponadto utrata prawa do zaopatrzenia emerytalnego, o której mowa w kwestionowanym przepisie wskazuje, że nie chodzi tutaj o prawo nabyte słusznie. A tylko takie prawa podlegają ochronie konstytucyjnej.  

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Kotlinowski, sprawozdawcą był sędzia TK Adam Jamróz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.