Komunikat po Drukuj

Odpowiedzialność komornika za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności SK 34/07

Odpowiedzialność komornika za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności jest zgodna z konstytucją.

24 lutego 2009 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Artura Z. dotyczącą odpowiedzialności komornika za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności. .

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w brzmieniu obowiązującym do dnia 12 listopada 2004 r., jest zgodny z:
- art. 64 ust. 2 w związku z zasadą poprawnej legislacji, wywodzoną z art. 2 konstytucji, 
- art. 64 ust. 2 w związku z zasadą sprawiedliwości społecznej, wywodzoną z art. 2 konstytucji,
- z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji.
W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowany przepis jest zgodny z konstytucyjną zasadą prawidłowej legislacji. Po rozpatrzeniu skargi konstytucyjnej o sygn. SK 26/03 oraz po uchwale Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt III CZP 54/04 został przyjęty powszechnie aprobowany sposób rozumienia i stosowania art. 23 ustawy o komornikach w brzmieniu pierwotnym. Nie było więc już wątpliwości co do zakresu i reguł odpowiedzialności kształtowanej przez zakwestionowany przepis.

Zdaniem Trybunału kwestionowany przepis jest zgodny z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej. Nakłada na komornika obowiązek odszkodowawczy za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych niezależnie od przesłanki winy tego komornika. W konsekwencji czyni go podmiotem odpowiedzialnym także wówczas, gdy źródło bezprawności ma charakter zewnętrzny, tkwi np. w czynnościach sądu. O konstytucyjności przepisu decyduje to, że w takich sytuacjach znajduje zastosowanie mechanizm regresu. Mechanizm ten umożliwia dokonanie, odpowiednich do winy i stopnia przyczynienia się komornika do powstania przy wykonywanych przez niego czynnościach egzekucyjnych szkody, rozliczeń pomiędzy nim a zobowiązanym solidarnie Skarbem Państwa. W razie wystąpienia szkody osoba dotknięta jej konsekwencjami może zwrócić się o stosowne odszkodowanie do komornika, bez konieczności przeprowadzania postępowania dowodowego na okoliczność winy organu egzekucyjnego. To postępowanie przeprowadzić będzie musiał komornik w toku sprawy o rozliczenie regresowe ze Skarbem Państwa, jako dłużnikiem solidarnym. Biorąc pod uwagę funkcję prewencyjną, to w sposobie, w jaki kwestionowany przepis kształtował odpowiedzialność komorników, można dostrzec dodatkowy instrument służący zapobieganiu nieprawidłowym czynnościom komornika. W konsekwencji wzmacnia on ochronę interesów stron w postępowaniu egzekucyjnym i prawidłowym przebiegu egzekucji.

Trybunał nie uwzględnił zarzutu, że zakwestionowany przepis jest niekonstytucyjny, 
- ponieważ odmiennie kształtując zasady odpowiedzialności komorników i notariuszy - nierówno traktuje podmioty, którym powierzono władztwo publiczne w zakresie ukształtowania odpowiedzialności odszkodowawczej. Przyznana każdej z tych grup zawodowych sfera władztwa publicznego, jak i służące jej środki, jest istotnie różna. Regulacje prawne określające zasady odpowiedzialności odszkodowawczej za działania podejmowane przez komorników oraz notariuszy mogą być zatem odmiennie ukształtowane przez ustawodawcę. Są przedstawicielami różnych zawodów, ale też ich działania, stanowiące formę realizowania powierzonej im władzy publicznej, znacząco się różnią.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.