Komunikat po Drukuj

Intertemporalność ustawy o obrocie instrumentami finansowymi wobec stanów faktycznych zaszłych w czasie obowiązywania ustawy - Prawo publicznym obrocie papierami wartościowymi; skreślenie maklera lub doradcy finansowego z listy albo zawieszenie jego uprawnień do wykonywania zawodu P 66/07

Przepisy o odpowiedzialności zawodowej doradców inwestycyjnych naruszają konstytucyjną zasadę niedziałania prawa wstecz.

12 maja 2009 r. o godz. 13.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dotyczące zastosowania ustawy o obrocie instrumentami finansowymi wobec stanów faktycznych zaszłych w czasie obowiązywania ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi) w zakresie, w jakim stanowi podstawę do zastosowania art. 130 ust. 1 tej ustawy do stanów faktycznych zaszłych w czasie obowiązywania ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami, jest niezgodny z art. 2 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzyć postępowanie.

Zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi "Komisja może skreślić maklera lub doradcę z listy albo zawiesić jego uprawnienia do wykonywania zawodu na okres od 3 miesięcy do 2 lat na skutek naruszenia w związku z wykonywaniem zawodu przepisów prawa lub regulaminów i innych przepisów wewnętrznych, do których przestrzegania makler lub doradca jest zobowiązany w związku z wykonywaniem zawodu". W świetle art. 220 ust. 1 tej ustawy, zasady te stosuje się do spraw "wszczętych i niezakończonych" przed dniem jej wejścia w życie.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego mechanizm stosowania ustawy o obrocie z 2005 r. do postępowań w sprawie odpowiedzialności zawodowej doradców inwestycyjnych za czyny popełnione przed wejściem w życie tej ustawy narusza zasadę niedziałania prawa wstecz, wynikającą z art. 2 konstytucji. Łamie ona zasadę niedopuszczalności stanowienia norm retroaktywnych. W sferze szeroko rozumianych przepisów represyjnych niedopuszczalne jest stanowienie norm działających wstecz. Zaskarżona ustawa prowadzi do pogorszenia sytuacji doradców inwestycyjnych w porównaniu do poprzedniego stanu prawnego, ponieważ m.in. powoduje zastosowanie surowszych sankcji. Choć sama odpowiedzialność doradców inwestycyjnych za naruszenie przepisów w związku z wykonywaniem zawodu ma oparcie w wartościach konstytucyjnych, to nie jest dopuszczalne stanowienie w tym obszarze przepisów z mocą wsteczną.

Bezpośrednim rezultatem niniejszego wyroku jest możliwość stosowania do czynów popełnionych przed wejściem w życie ustawy o obrocie z 2005 r. - zarówno, jeżeli chodzi o kwalifikację prawną, jak i o sankcje - w całości przepisów poprzedniej ustawy o obrocie z 1997 r. Z uwagi na zasadę pewności prawa Trybunał Konstytucyjny uważa za potrzebne dokonanie odpowiednich zmian w ustawie o obrocie z 2005 r.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Kotlinowski, sprawozdawcą był sędzia TK Wojciech Hermeliński.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.