Komunikat po Drukuj

Podstawa wymiaru emerytury SK 96/06

Obliczanie emerytury lub renty w oparciu o składki z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok przejścia na emeryturę lub rentę, jest zgodne z Konstytucją.

1 kwietnia o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Haliny S. dotyczącą sposobu obliczania emerytury.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 oraz nie jest niezgodny z art. 65 ust. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowana regulacja nie narusza istoty prawa do zabezpieczenia społecznego. Jest bowiem zgodna z zasadą względnej proporcjonalności wysokości świadczeń do indywidualnego wkładu w budowę ubezpieczeń społecznych, a świadczenia obliczone na jej podstawie są co do zasady podwyższane do wysokości najniższej emerytury.

Wskazana metoda obliczania emerytur nie narusza także zasady lojalności państwa względem obywateli, m.in. dlatego, że została wprowadzona do polskiego systemu prawnego z ośmioletnim wyprzedzeniem jako element reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Jej rygoryzm jest łagodzony przez inne przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które gwarantują minimalną wysokość emerytury i umożliwiają na wniosek osoby zainteresowanej jej obliczenie inną metodą (w oparciu o składki z 20 lat, wybranych z całego okresu ubezpieczenia). Trybunał Konstytucyjny równocześnie dostrzega istniejące w praktyce trudności z udokumentowaniem wysokości wynagrodzenia, wynikające z braku obowiązku przechowywania dokumentacji płacowej w okresie PRL.

W opinii Trybunału Konstytucyjnego kwestionowany przepis pozwala na obliczanie emerytur w sposób jednolity dla wszystkich ubezpieczonych w oparciu o kryteria, które nie prowadzą do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji poszczególnych zainteresowanych i mieszczą się w ramach rozwiązań dopuszczalnych w świetle przepisów Konstytucji. Wskazany sposób obliczania emerytur nie wprowadza także formalnego obowiązku pracy w okresie 20 lat bezpośrednio przed przejściem na emeryturę, co byłoby niedopuszczalne na gruncie Konstytucji. Regulacja ta jest zawarta w ustawie, można ją traktować jedynie jako systemową "zachętę" do możliwie najdłuższej aktywności zawodowej, a nie przepis wprowadzający w praktyce obowiązek pracy.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą był sędzia TK Wojciech Hermeliński.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.