Świadczenia emerytalne dla służb mundurowych P 9/06
Zmniejszenie wysokości dodatkowych przychodów nie powinno powodować zmniejszenia wysokości świadczenia rentowego dla służb mundurowych.
15 kwietnia 2008 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Warszawie dotyczące świadczeń emerytalnych dla służb mundurowych.
Trybunał orzekł, że art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin) w związku z art. 104 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim dopuszczają możliwość zmniejszenia emerytury policyjnej lub policyjnej renty inwalidzkiej o kwotę wyższą niż 25% świadczenia, wyłącznie w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w wysokości wyższej niż 70%, nie wyższej jednak niż 130%, kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, są niezgodne z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.
Problem przedstawiony przez pytający sąd sprowadzał się do oceny konstytucyjności zróżnicowania sytuacji prawnej rencistów (emerytów) policyjnych, uzyskujących dodatkowe przychody w przedziale 70%-130% oraz powyżej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sposób niekorzystny dla tej pierwszej kategorii. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zakwestionowana regulacja, wprowadzająca takie zróżnicowanie sytuacji prawnej podmiotów podobnych jest niezgodna z konstytucją. Jej skutkiem jest bowiem bardziej rygorystyczne i niekorzystne traktowanie podmiotów znajdujących się w gorszej sytuacji finansowej - tj. uzyskujących świadczenia emerytalno-rentowe oraz dodatkowe przychody na niższym poziomie. Z punktu widzenia przywołanych przez pytający sąd wzorców konstytucyjnych, a zwłaszcza celów funkcjonowania systemu emerytalno-rentowego, do zaakceptowania byłaby sytuacja odwrotna, tj. wprowadzenie reguł zmniejszania świadczeń mniej korzystnych dla osób osiągających wyższe przychody. Z takim też rozwiązaniem mamy do czynienia w systemie ubezpieczeń społecznych. Odwrócenie tej reguły stanowi natomiast niedopuszczalne naruszenie zasady równości wobec prawa i sprawiedliwości społecznej. Oczekiwanie osób uprawnionych do pobierania renty z tytułu niezdolności do służby i osiągających dodatkowe przychody, że zmniejszenie ich wysokości nie powinno powodować zmniejszenia wysokości pobieranego świadczenia rentowego, zasługuje na ochronę.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Liszcz.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.