Świadczenia emerytalne dla służb mundurowych P 9/06
15 kwietnia 2008 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące świadczeń emerytalnych dla służb mundurowych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 41 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w zakresie, w jakim dopuszcza możliwość zmniejszenia emerytury policyjnej lub policyjnej renty inwalidzkiej o kwotę wyższą niż 25% wysokości takich świadczeń, w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, z art. 2 i art. 32 Konstytucji.
Jerzy W. zaskarżył decyzje zakładu emerytalno-rentowego MSWiA dotyczące rocznego rozliczenia pobieranej przez niego policyjnej renty inwalidzkiej, odpowiadającej III grupie inwalidzkiej. Skarżący podniósł, iż osiągnięcie przez niego ze stosunku pracy wyższego przychodu, w kwocie przekraczającej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, skutkowało ograniczeniem przysługującej mu renty inwalidzkiej o 25 proc., zaś uzyskanie przychodu w kwocie niższej, poniżej poziomu wyższej kwoty granicznej, spowodowało zmniejszenie świadczenia o około 39 proc. Sąd okręgowy - sąd ubezpieczeń społecznych stwierdzając, iż rozliczenie renty znajduje uzasadnienie w obowiązujących przepisach, oddalił odwołanie. Zgodnie z kwestionowanymi przepisami w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego emerytura lub renta inwalidzka ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl tych przepisów emerytura lub renta inwalidzka ulega zmniejszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie więcej jednak niż 130 proc. tej kwoty. W takiej sytuacji świadczenie zmniejsza się o kwotę przekroczenia, czyli różnicę między osiąganym przychodem a niższym progiem zarobkowym (70 proc.). Jednakże kwota zmniejszenia emerytury lub renty nie może przewyższać kwoty maksymalnego zmniejszenia obowiązującego w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości 24 proc. (emerytura i renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy) oraz 18 proc. (renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy) kwoty bazowej. Konsekwencją takiego uregulowania jest powstanie sytuacji, w których uzyskiwanie przychodów w wysokości niższej od wyższej kwoty granicznej powoduje zmniejszenie świadczenia o kwotę wyższą niż byłoby ono zmniejszone, gdyby emeryt (rencista) osiągał przychody przekraczające wyższy próg zarobkowy. Takie sytuacje mają miejsce wówczas, gdy świadczenie pieniężne z zaopatrzenia emerytalnego jest stosunkowo niskie, jak w przypadku Jerzego W. W ocenie sądu apelacyjnego rozpatrującego sprawę przepis dopuszczający możliwość zmniejszenia policyjnej emerytury lub renty inwalidzkiej o kwotę większą niż 25 proc. świadczenia jest niezgodny z zasadami: równości wobec prawa oraz sprawiedliwości społecznej. Bez uzasadnienia bowiem w nieporównanie lepszej sytuacji stawia osoby osiągające wyższy przychód gdyż ich świadczenia nie mogą zostać ograniczone o kwotę wyższą niż 25 proc. tych świadczeń.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Teresa Liszcz.