Przepadek przedmiotów wykroczenia skarbowego P 26/06
Orzeczenie przez sąd przepadku przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego, po uprzednim nałożeniu na sprawcę wykroczenia skarbowego kary grzywny w drodze prawomocnego mandatu karnego jest niezgodne z konstytucją.
15 kwietnia 2008 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Opolu dotyczące przepadku przedmiotów wykroczenia skarbowego.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 47 § 4, art. 137 § 3 oraz art. 138 § 6 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy w zakresie, w jakim przewidują możliwość orzeczenia przez sąd przepadku przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego, po uprzednim nałożeniu na sprawcę wykroczenia skarbowego kary grzywny w drodze prawomocnego mandatu karnego, są niezgodne z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Kwestionowane przepisy dwuetapowo nakładają sankcje karne skarbowe przez dwa różne organy. Najpierw dochodzi do nałożenia przez organ postępowania przygotowawczego kary grzywny na sprawcę wykroczenia skarbowego w drodze mandatu karnego. Następnie organ postępowania przygotowawczego kieruje do sądu wniosek o orzeczenie przepadku przedmiotów, tj. zastosowanie środka karnego, nazwanego środkiem zabezpieczającym. Orzekanie o przepadku przedmiotów, zgodnie z Konstytucją, należy bowiem do wyłącznej kompetencji sądu. W drugim etapie - uzupełniającego postępowania sądowego, sąd orzeka o przepadku przedmiotów w stosunku do sprawcy wykroczenia skarbowego już ukaranego w drodze prawomocnego mandatu karnego. Rola sądu ogranicza się do zbadania, czy zostały spełnione wymogi formalne. Co więcej, sąd, orzekając o przepadku przedmiotów, stosuje w istocie nie środek zabezpieczający, ale środek karny. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego kwestionowane przepisy są nie do pogodzenia z konstytucyjnym zakazem dwukrotnego stosowania środka represyjnego wobec tego samego podmiotu za ten sam czyn zabroniony. Naruszają równocześnie prawo do rzetelnej procedury sądowej, a zatem są sprzeczne z prawem do sądu. Z chwilą wejścia w życie niniejszego wyroku, tj. z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, niekonstytucyjne przepisy tracą moc obowiązującą w zakresie wskazanym w sentencji wyroku. W konsekwencji oznacza to, że obligatoryjny przepadek przedmiotów stanowić będzie negatywną przesłankę zastosowania postępowania mandatowego.
Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Teresa Liszcz, a sprawozdawcą była sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa:
Rzeczpospolita, 90, 16. 04. 08 r.
Trybunał przeciwny podwójnej represji. gl.
Gazeta Prawna, 75, 16. 04. 08 r.
Aleksandra Tarka: Podwójne karanie narusza konstytucję.
Dziennik, 90, 16. 04. 08 r.
Żaneta Semprich: Teraz sąd wymierzy mandat oraz orzeknie przepadek przedmiotu.