Komunikat po Drukuj

Wysokość opłaty sądowej od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie P 49/07

Opłata sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jest zgodna z konstytucją

21 lipca 2008 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego , I Wydział Cywilny dotyczące wysokości opłaty sądowej od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 40 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest zgodny z art. 32 i art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2.

Kwestionowany przepis stanowi, że opłatę stałą w wysokości 2000 zł pobiera się od wniosku o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie. Trybunał Konstytucyjny uznał, że koszty postępowania służą osiągnięciu należytej sprawności organizacyjnej i orzeczniczej sądów oraz selekcji roszczeń szykanujących i oczywiście niezasadnych od roszczeń uzasadnionych, służących ochronie praw i wolności jednostki. Zwrócił również uwagę, że spełniają liczne funkcje: społeczne, fiskalne, a także służebne wobec wymiaru sprawiedliwości. Wysokość opłaty powinna pozostawać w ścisłym związku z przedmiotem postępowania. Nadmierne obniżenie opłaty od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie pozbawiłoby opłatę pozytywnej funkcji społecznej. Odpowiednia wysokość powstrzymuje przed rozpoczynaniem niezasadnych sporów gruntowych, chroni interesy właścicieli nieruchomości przed niezasadnymi postępowaniami o stwierdzenie nabycia własności, które mogłyby w sposób istotny wpływać na wartość oraz atrakcyjność rynkową nieruchomości. Z uwagi na specyfikę postępowania nieprocesowego wysokość opłaty sądowej sama w sobie nie prowadzi do negatywnych skutków społecznych w postaci zaburzenia równości postępowania. Odpowiednio wysoka opłata spełnia istotną dla rynku obrotu nieruchomościami funkcję stabilizującą. Stan faktyczny leżący u podstaw pytania prawnego, gdy wartość majątkowa nieruchomości jest niższa od opłaty sądowej, ma charakter wyjątkowy, co nie oznacza, że automatycznie złamana została zasada bezpośredniego związku pomiędzy wysokością opłaty a wartością dochodzonego roszczenia w sprawach majątkowych. Co istotne, sam fakt takiej różnicy pomiędzy wartością nieruchomości a opłatą sądową nie oznacza automatycznie straty po stronie wnioskodawcy, bo prawno-ekonomiczny sens dochodzonego prawa majątkowego wyraża się dopiero w świetle jego znaczenia i związków z całym majątkiem. Dochodzony w postępowaniu nieprocesowym interes wnioskodawcy może mieć wyższą wartość majątkową niż opłata sądowa nawet, gdy wartość nieruchomości jest od niej niższa.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, a sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.