Finansowanie ratowniczych prac archeologicznych K 20/07
Zakwestionowany przepis przerzuca na osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne całego ciężaru finansowania badań archeologicznych i ich dokumentacji bez zagwarantowania jakiejkolwiek pomocy ze strony Państwa, co jest niezgodne z konstytucją.
8 października 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący finansowania ratowniczych prac archeologicznych.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 73 Konstytucji.
Powyższy przepis traci moc obowiązującą z upływem 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że Państwo, realizując zadanie strzeżenia dziedzictwa narodowego, jednocześnie musi, podobnie jak w przypadku realizacji innych zadań, uwzględniać ograniczenia wynikające z gwarantowanych konstytucyjnie praw obywateli. W kwestionowanym przepisie określenie współmierności kosztów badań do kosztów robót budowlanych zostało pominięte. Taka regulacja doprowadziła do przerzucenia na osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne całego ciężaru finansowania badań archeologicznych i ich dokumentacji bez zagwarantowania jakiejkolwiek pomocy ze strony Państwa i przy zupełnym braku mechanizmów kompensacyjnych. Nie spełnia więc konstytucyjnego warunku proporcjonalności. Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis stanowiący o potrzebie przeprowadzania badań archeologicznych jest niezbędnym elementem porządku prawnego, który realizuje obowiązek Państwa w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego i dostępu do dóbr kultury. Jednakże kwestia współuczestnictwa władzy publicznej w kosztach powadzonych w tym zakresie prac wymaga stosownych rozwiązań.
Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Ciemniewski.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: Rzeczpospolita, 236, 09. 10. 07. r. Jolanta Kroner: Państwo nie może obarczać obywateli swoimi obowiązkami. Gazeta Prawna, 196, 09. 10. 07. r. Katarzyna Rychter: Państwo musi współfinansować prace archeologiczne. |