Finansowanie ratowniczych prac archeologicznych K 20/07
8 października 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący finansowania ratowniczych prac archeologicznych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodnościart. 31 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 73 Konstytucji.
Kwestionowany przepis stanowi, że osoba lub jednostka organizacyjna, która chce wykonać roboty budowlane na nieruchomości mającej status zabytku jest zobowiązana do pokrycia kosztów badań archeologicznych. To samo dotyczy także każdego, kto nosi się z zamiarem zrealizowania nowego zalesienia lub zmiany profilu działalności leśnej na terenie, gdzie znajdują się zabytki archeologiczne. Obecnie zatem całkowity ciężar opłacenia koniecznych badań archeologicznych, których zakres i rodzaj każdorazowo ustala wojewódzki konserwator zabytków spoczywa na inwestorze. Nie dysponujący odpowiednimi funduszami, nie zrealizuje swoich planów i faktycznie może też nie będzie mógł korzystać ze swojej nieruchomości. Niejednokrotnie bowiem koszty ratowniczych prac archeologicznych będą wyższe od samej inwestycji i mogą w ogóle przekraczać możliwości finansowe właściciela terenu. Kwestionowana regulacja powoduje przerzucenie całego ciężaru finansowania badań archeologicznych i ich dokumentacji na inwestorów bez zagwarantowania jakiejkolwiek pomocy ze strony Państwa i przy zupełnym braku mechanizmów kompensacyjnych. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich taki stan prawny jest nie do zaakceptowania m.in. dlatego, że zbyt daleko ingeruje w prawa majątkowe, a zwłaszcza w prawo własności. Ponadto organy władzy publicznej mają konstytucyjny obowiązek zapewnienia dostępu do dóbr kultury.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Jerzy Ciemniewski.