Komunikat po Drukuj

Prawo wyborcze - zasady sporządzania spisu wyborców K 9/05

Przepisy ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw pozbawiające praw wybierania, a także - prawa wybieralności, osoby nie wpisane do stałego rejestru wyborców w gminie najpóźniej na 12 miesięcy przed dniem wyborów (głosowania) są niezgodne z Konstytucją.

20 lutego 2005 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący pozbawienia czynnego, a także biernego prawa wyborczego obywateli polskich oraz Unii Europejskiej, którzy zostali wpisani do prowadzonego w gminie stałego rejestru wyborców w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wyborów.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że 
- art. 6 ust. 1 w związku z artykułami 5 ust. 1 i 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w zakresie, w jakim pozbawia czynnego prawa wyborczego oraz biernego prawa wyborczego do rady gminy i na stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) obywateli polskich, wpisanych do prowadzonego w gminie stałego rejestru wyborców w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wyborów, jest niezgodny z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 62 i art. 169 ust. 2 zdanie pierwsze w związku z art. 16 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 52 ust. 1 Konstytucji.
- art. 6a ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r., w jakim pozbawia czynnego prawa wyborczego do rady gminy obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, wpisanych do prowadzonego w gminie stałego rejestru wyborców w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wyborów, jest niezgodny z art. 169 ust. 2 zdanie pierwsze w związku z art. 16 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 52 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wprowadzenie do ordynacji wyborczej warunku uprzedniego wpisu do prowadzonego w gminie stałego rejestru wyborców w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wyborów doprowadziło do ograniczenia w korzystaniu przez obywateli z ich konstytucyjnego prawa wybierania. Ograniczenie to, a właściwie - wręcz ustawowe pozbawienie konstytucyjnego prawa wybierania, jak również prawa wybieralności ustanowione zostało z naruszeniem Konstytucji. Wprowadzone w ustawie nie zostało przez ustawodawcę uzasadnione okolicznościami ochrony którejkolwiek z wyliczonych w Konstytucji wartości, których respektowanie (lub ochrona) może stanowić powód ograniczenia konstytucyjnych wolności lub praw jednostki. Wyłączenie nie zostało także poprzedzone uprawdopodobnieniem konieczności jego wprowadzenia w demokratycznym państwie dla zachowania lub dla ochrony którejkolwiek z wartości konstytucyjnych uzasadniających dopuszczalność ograniczeń. Niekonstytucyjność unormowania dotyczy również obywateli Unii Europejskiej, którzy korzystają z prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w państwie członkowskim, na terytorium którego przebywają, a którego obywatelstwa nie posiadają na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Wiesław Johann, a sprawozdawcą był sędzia TK Marian Grzybowski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.