Komunikat po Drukuj

Prawo do sądowej kontroli legalności decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej SK 46/05

Nie objęcie spadkobierców zobowiązanej podatkowo osoby trzeciej kwestionowanym przepisem Ordynacji podatkowej ma na celu ich ochronę przed ingerencją ze strony fiskusa i jest zgodne z Konstytucją.

3 kwietnia 2006 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Ryszarda i Mariusza Ch. dotyczącą prawa do sądowej kontroli legalności decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 97 w związku z art. 102 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa jest zgodny z art. 21 ust. 1, art. 32, art. 45 ust. 1 i art. 64 Konstytucji.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zapis ustawy jest jasny i przejrzysty, wyraźnie bowiem przyznaje materialnoprawne uprawnienia do sukcesji zobowiązań podatkowych tylko spadkobiercom podatnika i płatnika. Nie objęcie spadkobierców zobowiązanej podatkowo osoby trzeciej kwestionowanym przepisem ma na celu ich ochronę przed ingerencją ze strony fiskusa. W przypadku skarżących zapłata podatku nastąpiła przed śmiercią spadkodawczyni, tym samym jeszcze przed otwarciem spadku uszczuplił się jej stan majątkowy. W sytuacji, gdy następstwo prawne dające uprawnienie do dochodzenia ewentualnego zwrotu nie przysługuje, jest to - z ekonomicznego punktu widzenia - niekorzystne dla skarżących. Nie zmienia to jednak oceny prawnej niniejszej regulacji jako chroniącej spadkobierców zobowiązanej podatkowo osoby trzeciej przed przejęciem zobowiązań podatkowych spadkodawcy. Z sytuacji faktycznej, w jakiej znaleźli się skarżący wobec objęcia spadku pomniejszonego przed jego otwarciem o uiszczony podatek nie można wywieść, że regulacja nie przenosząca odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe osoby trzeciej na jej spadkobierców narusza ich konstytucyjne prawa majątkowe, w szczególności prawo dziedziczenia. Ponadto Trybunał stwierdził, że skarżący skorzystali z prawa do sądu w przysługującym im zakresie. Postępowanie w sprawie skarżących toczyło się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym aż do rozpoznania przez ten sąd złożonej przez nich skargi kasacyjnej. Sąd ten rozpoznał ich sprawę dokonując oceny prawnej i nie znajdując w obowiązujących przepisach podstaw do przyjęcia następstwa prawnego w postępowaniu sądowoadministracyjnym. TK podkreślił przy tym, że decyzje organów podatkowych, które zostały zaskarżone do NSA nie były wydane w sprawie skarżących, lecz ich spadkodawczyni. Z okoliczności, że skarżący nie stali się stroną w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz z faktu umorzenia tego postępowania wobec braku następstwa prawnego nie wynika naruszenie konstytucyjnego prawa do sądu.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą był sędzia TK Bohdan Zdziennicki.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.