Komunikat po Drukuj

Wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania SK 60/05

Kwestionowany przepis Kodeksu postępowania karnego nadal obowiązuje. Została tylko usunięta przeszkoda uzależniająca możliwość wznowienia postępowania od formy ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie przepisu, który TK uznał za niekonstytucyjny.

7 września 2006 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Jacka B. dotyczącą wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania karnego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 540 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego w zakresie, w jakim ogranicza dopuszczalność wznowienia postępowania na korzyść oskarżonego tylko do przypadków, w których uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny przepis prawny stanowił podstawę skazania lub warunkowego umorzenia, jest niezgodny z art. 190 ust. 4 w związku z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowana regulacja istotnie ogranicza dopuszczalność wznowienia postępowania. Jednocześnie w kodeksie postępowania karnego nie ma przepisów, które umożliwiałyby inne środki ponownego rozstrzygnięcia sprawy, w stanie prawnym powstałym na skutek orzeczenia TK. Brak jest możliwości wznowienia postępowania w przypadku jego zakończenia orzeczeniem innym, niż wyrok skazujący lub warunkowo umarzający. Postępowania nie można też wznowić na niekorzyść oskarżonego. Ograniczenia dopuszczalności wznowienia postępowania są wyrazem troski ustawodawcy o to, aby w postępowaniu wywołanym orzeczeniem TK, nie dochodziło do naruszenia praw oskarżonego. Jednak zdaniem Trybunału wprowadzone przez ustawodawcę w kwestionowanym przepisie ograniczenie dopuszczalności wznowienia jest nieuzasadnione. Ustawodawca w sposób niezgodny z Konstytucją, wykluczył prawo żądania wznowienia co do wyroków umarzających i uniewinniających oraz co do wszelkich postanowień zapadających w postępowaniu karnym. Nie kwestionując wznowienia dla ochrony praw i wolności innych uczestników postępowania Trybunał podkreślił konieczność poszanowania granicy dopuszczalności wznowienia, jaką jest zakaz pogarszania sytuacji oskarżonego. Niedopuszczalnym pogorszeniem sytuacji byłoby także obciążenie oskarżonego kosztami, którymi pierwotnie nie został obciążony lub został obciążony w mniejszym zakresie. Skutkiem orzeczenia TK kwestionowany przepis obowiązuje. Została tylko usunięta formalna przeszkoda uzależniająca możliwość wznowienia od formy ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie przepisu, który TK uznał za niekonstytucyjny.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Mirosław Wyrzykowski, a sprawozdawcą była sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.