Komunikat po Drukuj

Zasady ustalania dochodu osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej K 30/05

Kwestionowany przepis różnicuje osoby bez racjonalnego wyjaśnienia.

3 października o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zasad ustalania dochodu osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 8 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w zakresie, w jakim przepis ten uniemożliwia uznanie za dochód - w odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - kwoty niższej od najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a jeżeli z tytułu prowadzenia tej działalności nie istnieje obowiązek ubezpieczenia społecznego - kwoty niższej od najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jest niezgodny z art. 2, art. 32 i art. 71 ust. 1 Konstytucji.

Kwestionowana regulacja sprawia, że poza systemem świadczeń z pomocy społecznej oraz zasiłków rodzinnych mogą pozostawać osoby, którym wsparcie takie przysługiwałoby, gdyby nie prowadziły działalności gospodarczej. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że obowiązujący sposób ustalania dochodu osób prowadzących działalność gospodarczą nie pozostaje w bezpośrednim związku z celem i zasadniczą treścią przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, określających prawo do świadczeń pieniężnych oraz zasiłku rodzinnego. Trybunał stwierdził, że zastosowane przez ustawodawcę kryterium mechanicznie wiąże warunki objęcia opieką społeczną z wybraną dowolnie i arbitralnie przesłanką, bez rzeczywistego związku z sytuacją materialną i życiową potencjalnie uprawnionego. Ponadto kwestionowany przepis wprowadza ewidentne zróżnicowanie osób, które nie posiada racjonalnego wyjaśnienia. Zróżnicowanie to ma charakter dyskryminujący, a także nie pozostaje w żadnym związku z tymi normami konstytucyjnymi, które mogłyby ewentualnie uzasadnić odmienne traktowanie podmiotów podobnych.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Teresa Dębowska-Romanowska, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Stępień.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.