Prawo do wniesienia kasacji SK 26/02
31 marca 2005 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Marka Z., Czesławy R., Marioli W., Barbary Ś., Grażyny K., Młodzieżowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Łodzi, Zdzisława Ch., Edwarda Ch. i Michała Ch. w sprawie konstytucyjności przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących tzw. przedsądu.
Trybunał orzekł, że art. 36 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz § 7 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych są niezgodne z art. 2 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Przepisy te tracą moc obowiązującą z dniem 1 kwietnia 2006 r. Ponadto Trybunał postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przedmiotem krytyki i zastrzeżeń skarżących nie były same przepisy kształtujące przedsąd, ale raczej praktyka ukształtowana na tle tych norm. Zdaniem TK przepisy o kasacji i przedsądzie w momencie ich ustanowienia mieściły się w granicach swobody regulacyjnej ustawodawcy w sposób nie budzący zasadniczych zastrzeżeń konstytucyjnych. Regulacje te stały się podstawą rozwoju praktyki prowadzącej do obecnego kształtu przedsądu. Praktyka ta narastała stopniowo. Nie jest ona jednolita w obrębie poszczególnych jednostek organizacyjnych Sądu Najwyższego, stosujących zaskarżone przepisy K.p.c. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego istnieje utrwalone stanowisko, iż stałość, powtarzalność i powszechność praktyki sądowej może stać się podstawą do kontroli konstytucyjności. Taka bowiem praktyka może sprawić, iż przepisom zostanie nadane trwałe niekonstytucyjne znaczenie. Ponieważ przepisy stały się podstawą praktyki nie ujednoliconej - odmiennej dla różnych izb Sądu Najwyższego - Trybunał nie ma podstaw do posłużenia się zasadą, iż praktyka doprowadziła do powszechnie akceptowanej i praktykowanej zmiany treści przepisów, a zatem nie jest możliwa kontrola powyższych regulacji pod względem zgodności z Konstytucją.
W przypadku odmowy przyjęcia kasacji do rozpoznania działania Sądu Najwyższego przy badaniu wstępnym kasacji wymagają pewnych kosztów i nakładów. Jeżeli jednak w konsekwencji wprowadzenia przedsądu zmienia się model kasacji, która staje się bardziej instrumentem publicznoprawnym służącym porządkowaniu orzecznictwa sądowego, niż środkiem realizacji rzetelnie ujętego prawa do sądu, to nie jest właściwe aby strona ponosiła koszty tej samej wysokości, co w przypadku realizacji prawa do sądu. Identyczne traktowanie tej sytuacji z punktu widzenia poziomu kosztów ponoszonych przez stronę stanowi naruszenie rzetelności unormowania procedury sądowej (art. 2 Konstytucji), będącej realizacją prawa do sądu (art. 45 Konstytucji)
Rozprawie przewodniczył prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcami byli: sędzia TK Bohdan Zdziennicki i sędzia TK Ewa Łętowska..
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |