Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej
Transmisja

Deklaracje podatkowe SK 13/05

Kwestionowany przepis Kodeksu karnego skarbowego jest zgodny z Konstytucją.
12 września o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Doroty G. dotyczącą zeznania nieprawdy w PIT - 32 o wysokości osiągniętego dochodu.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 56 § 2 w związku z § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy jest zgodny z art. 42 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 2 i 3 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, ze niejasność, nadmierne skomplikowanie przepisów czy wręcz wadliwość konstrukcji prowadząca do rozbieżnych interpretacji są częstymi zjawiskami występującymi w systemie obowiązującego prawa, także w prawie podatkowym i karnym. Jednak ani konieczność wykładni przepisu, ani posłużenie się odesłaniem w zakresie definiowania cech czynu same w sobie nie przesądzają o niekonstytucyjnym przekroczeniu przez ustawodawcę standardu rzetelnej procedury. Zasada określoności ustawy karnej nie wyklucza posługiwania się zwrotami niedookreślonymi lub ocennymi, jeśli ich znaczenie można ustalić. Prawda jest pojęciem normatywnym. Ustrojodawca w preambule Konstytucji uznaje prawdę za wartość uniwersalną, na której opiera się ustrój Rzeczypospolitej. Pojęcie to występuje także np. w Kodeksie postępowania cywilnego czy Kodeksie karnym.

Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę na konieczność dbałości o to, żeby przepisy podatkowe były możliwe do prawidłowego odczytania i zrozumienia przez tych, do których są kierowane. Przepisy prawa podatkowego są formułowane w sposób uniwersalny i dotyczą zarówno profesjonalistów prowadzących działalność, dysponujących wyspecjalizowanymi służbami jak i drobnych przedsiębiorców funkcjonujących osobiście. I jedni, i drudzy dokonują samoobliczenia podatku. Sytuacja tej drugiej grupy jest nieporównywalnie gorsza i obarczona większym ryzykiem popełniania błędów powodujących nierzetelność zeznania. Nierzetelność podatkowa nie powinna być jednak utożsamiana automatycznie z dokonaniem oszustwa podatkowego, z czym wiąże się sankcja karna Kodeksu karnego skarbowego. Wymierzenie kary za oszustwo podatkowe wymaga w polskim systemie prawnym ustalenia winy i to winy umyślnej. Musi to zrobić sąd, który powinien brać w takim wypadku pod uwagę okoliczności konkretnego oszustwa i świadomość popełnienia go przez podatnika.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Teresa Dębowska-Romanowska, a sprawozdawcą była sędzia TK Ewa Łętowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Prasa:
Gazeta Prawna, Nr 177, 12.09.05 r.
Wiesława Moczydłowska: Kiedy podatnik podaje nieprawdę.
Rzeczpospolita, Nr 214, 13.09.05 r.
Jolanta Kroner: Odpowiedzialność tylko za winę umyślną.
Gazeta Wyborcza, Nr 213, 13.09.2005 r.
Piotr Skwirowski: Trybunał na tropach prawdy.
Gazeta Prawna, Nr 178, 13.09.05 r.
Wiesława Moczydłowska: Słuszne kary za podanie nieprawdziwych danych.