Postępowanie cywilne SK 10/03
13 stycznia 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone: skargę konstytucyjną Spółki z o. o. "Trans-Goya" oraz wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) o postępowaniu uproszczonym.
Trybunał orzekł, że art. 5059 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego jest niezgodny z art. 2, art. 78, w związku z art. 176 ust. 1 Konstytucji, natomiast art. 5052 oraz art. 5055 § 1 i 2 k.p.c. nie naruszają Konstytucji - są zgodne z art. art. 32, 45 ust. 1, 77, 78, 176 ust. 1 oraz nie są niezgodne z art. 22 i art. 45 ust. 2 Konstytucji. Ponadto TK postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie ze względu na niedopuszczalność orzekania. Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej art. 5059 § 1 do dnia 13 lipca 2005 r.
Trybunał w swoim orzeczeniu podkreślił swobodę ustawodawcy w przyjmowaniu określonych rozwiązań proceduralnych. Obowiązujące w postępowaniu uproszczonym zasady wnoszenia pism na urzędowych formularzach oraz koncentracji materiału dowodowego uznane zostały za zgodne z Konstytucją. Zdaniem Trybunału nie przynoszą one uszczerbku uczestnikom postępowania i nie ograniczają prawa uczestników do sądu (gwarantowanego w art. 45 ust. 1 i art. 77 Konstytucji).
Podstawy apelacji w postępowaniu uproszczonym zostały znacznie ograniczone względem ogólnych zasad postępowania apelacyjnego przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego. TK uznał, że wyznaczenie tak ścisłego katalog podstaw apelacyjnych zmienia charakter całej instytucji, ograniczając możliwość skutecznego wnoszenia apelacji. Wątpliwości budzi celowość wykazania rażącego naruszenia prawa procesowego oraz istotnych przepisów postępowania. Zarówno pojęcie "rażącego naruszenia prawa", jak i "istotnych przepisów" są pojęciami niedookreślonymi. W ten sposób obowiązujący stan prawny jest bowiem źródłem niepewności, co do losów apelacji i nie daje możliwości przewidzenia, jakie będą rozstrzygnięcia sądów apelacyjnych. Zdaniem Trybunału apelacja powinna gwarantować ponowne merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Obecny jej kształt narusza konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie.
Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą była Sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz - Petrykowska.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: RZECZPOSPOLITA Nr 10, 13 stycznia 2004 Trybunał Konstytucyjny. Ograniczenie postępowania uproszczonego. GAZETA PRAWNA Nr 8, 13 stycznia 2004 Agnieszka Wyszomirska: Wadliwe orzeczenie nie do podważenia GAZETA PRAWNA Nr 9, 14 stycznia 2004 Agnieszka Wyszomirska, Anna Wojda: Zarzuty niekonstytucyjne GAZETA WYBORCZA Nr 11, 14 stycznia 2004 Ewa Siedlecka: Musi być apelacja. RZECZPOSPOLITA Nr 11, 14 stycznia 2004 Jolanta Kroner: Każde naruszenie prawa uzasadnia apelację |