Postępowanie cywilne SK 10/03
13 stycznia 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone: skargę konstytucyjną Spółki z o. o. "Trans-Goya" oraz wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu uproszczonym.
Postępowanie uproszczone wprowadzone zostało do kodeksu postępowania cywilnego ustawą nowelizującą z dnia 24 maja 2000 r. Miało ono na celu usprawnienie i przyspieszenie postępowania oraz zwiększenie skuteczności ochrony prawnej obywateli w sprawach drobnych i nieskomplikowanych. W postępowaniu uproszczonym ustawodawca stworzył zamknięty katalog zarzutów apelacyjnych. Zgodnie z art. 5059 § 1 k.p.c. apelacje można oprzeć wyłącznie na zarzutach: nieważności postępowania, rażącego naruszenia prawa materialnego lub istotnych przepisów postępowania. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich konstrukcja prawna tych zarzutów znacznie ogranicza - a w części przypadków wyłącza w ogóle - możliwość podważenia wadliwego orzeczenia sądu pierwszej instancji. Z powyższych względów art. 5059 § 1 narusza przepisy Konstytucji regulujące zasady postępowania sądowego (art. 78 w związku z art. 176 Konstytucji).
Zdaniem skarżącej Spółki ograniczenie podstaw apelacji w postępowaniu uproszczonym wyłącznie do kwalifikowanego "rażącego" naruszenia prawa przez sąd pierwszej instancji, tak jak przewiduje to art. art. 5059 § 1 pkt 2 i 3 w związku z art. 5051 kodeksu postępowania cywilnego, pozostaje w sprzeczności z konstytucyjnie gwarantowanym prawem do dwuinstancyjnego postępowania sądowego. Skarżąca spółka uważa ponadto, iż przyjęte w postępowaniu uproszczonym ograniczenia związane z zakresem wymaganych formularzy oraz koniecznością przedstawiania już w pozwie wszelkich możliwych przeciw zarzutów na nieznane jeszcze zarzuty pozwanego, naruszają prawa stron. Wymogi te, w sposób nieuzasadniony i bez ważnej potrzeby, ograniczają uprawnienia stron postępowania sądowego, nakładając na nie więcej obowiązków niż w postępowaniu zwykłym.
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz - Petrykowska.