Konsekwencje ustawy o biopaliwach K 33/03
21 kwietnia 2004 r. o godz. 9.15 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 12 ust. 1 i 6 ustawy o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych jest niezgodny z art. 20, art. 22 i art. 31 Konstytucji, art. 14 ust. 1 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 76 Konstytucji, art. 17 ust. 1 pkt. 3 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Przedmiotem orzeczenia Trybunału nie była zasadność bądź celowość wprowadzania do obrotu paliw z domieszką składników pochodzenia roślinnego, a jedynie zgodność zaskarżonych regulacji z Konstytucją.
TK uznał, że w rozpatrywanym przypadku doszło do ograniczenia swobody przepływu towarów, a zatem do naruszenia konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej (art. 22 Konstytucji). Trybunał zwrócił uwagę na fakt, iż po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej paliwa pochodzące z krajów Unii - również te nie zawierające biokomponentów - będą musiały być dopuszczone na polski rynek. W tej sytuacji regulacja wprowadzająca sankcje karną za nieprzestrzeganie nakazu wprowadzania do paliw określonej ilości biokomponentów stanie się albo środkiem dyskryminacji towarów importowanych do Polski, albo znacząco pogorszy sytuację polskich producentów.
Obowiązek wprowadzenia pewnej ilości biokomponentów (art. 12 ust. 6 zaskarżonej ustawy) dotyczy całej rocznej produkcji i nie oznacza konieczności zapewnienia równego udziału biokomponentów w całym sprzedawanym paliwie. Zatem w poszczególnych okresach roku kalendarzowego paliwo może zawierać różne ilości biokomponentów. Jednocześnie jednak konsumenci nie są informowani o aktualnej zawartości biokomponentów w nabywanym paliwie. W praktyce powstał więc dwojaki przymus: po stronie producentów - wprowadzania na wolny rynek określonego towaru, zaś po stronie konsumentów - nabycia tego towaru - nawet wbrew ich woli. Ustalenia te przesądzają o naruszeniu przez ustawodawcę konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji). Naruszenie to nie znajduje uzasadnienia w "ważnym interesie publicznym" - a zatem nie przemawiają za nim przesłanki wymienione w art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Trybunał stwierdza, że nałożenie na obywateli obowiązku nabywania paliw z domieszką biokomponentów narusza konstytucyjnie gwarantowane prawa konsumentów (art. 76 Konstytucji), zobowiązujące władze publiczne do ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Ochronę konsumenta zapewnia także art. 54 Konstytucji, gwarantujący dostarczanie nabywcom niezbędnych danych na temat produktu. Ustawa o biokomponentach - nie zapewniając konsumentowi potrzebnych informacji - nie odpowiada konstytucyjnym standardom.
Rozprawie przewodniczył prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą był Sędzia TK Wiesław Johann.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |