Postępowanie podatkowe K 4/03
11 maja 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wspólny wniosek Prezesa NSA i Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów Ordynacji podatkowej i ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Trybunał orzekł, że art. 24b § 1 Ordynacji podatkowej jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji oraz, że art. 14 § 2 Ordynacji podatkowej w części stanowiącej, że interpretacje ministra finansów wiążą organy podatkowe i organy kontroli skarbowej jest niezgodny z art. 78 oraz art. 93 ust. 2 Konstytucji. Ponadto Trybunał postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie ze względu na utratę mocy obowiązującej zaskarżonych przepisów.
Trybunał uznał, że zawarta w art. 24 b § 1 Ordynacji podatkowej klauzula generalna dotycząca obejścia prawa podatkowego nie spełnia konstytucyjnych standardów przyzwoitej legislacji (art. 2 Konstytucji). Zaskarżone unormowanie nie realizuje wymogu należytej określoności zobowiązań podatkowych (art. 217 Konstytucji). Zwroty takie, jak: "nie można było oczekiwać", czy "inne istotne korzyści" są nieprecyzyjne i nie dają szansy na stworzenie jednolitej linii orzeczniczej. Niejasność i wieloznaczność zaskarżonej regulacji sprawia, że obywatel nie ma możliwości przewidzenia konsekwencji prawnych swoich czynów. Stan taki narusza zasadę pewności prawa, wchodzącą w zakres zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji).
Art. 14 § 2 Ordynacji mówiący o wiążącym charakterze interpretacji Ministra Finansów ogranicza swobodę orzekania urzędów skarbowych oraz izb skarbowych, sprawujących nadzór nad urzędami. W wyniku tej regulacji kontrola instancyjna stała się działaniem czysto formalnym. Tym samym naruszona została konstytucyjna zasada dwuinstancyjności postępowania (art. 78 Konstytucji). Trybunał podkreślił także, że wykładnia urzędowa ministra nie mieści się w systemie prawa wewnętrznego, tym bardziej nie należy do reguł prawa powszechnie obowiązującego. W związku z niejasnością pozycji prawnej tejże wykładni, obowiązywanie zaskarżonej regulacji może prowadzić do rozchwiania przyjętej przez ustawodawcę hierarchii źródeł prawa.
Rozprawie przewodniczył prezes TK Marek Safjan, a sprawozdawcą był sędzia TK Janusz Niemcewicz.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |