Ustawowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej K 38/03
W dniu 8 listopada 2004 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm RP w sprawie zgodności art. 7c ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora z art. 7, art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 105 ust. 6 oraz art. 236 ust. 1 Konstytucji.
Trybunał orzekł, że art. 7c ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora jest zgodny z art. 7 i art. 105 ust. 6 i nie jest niezgodny z art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ust. 2 Konstytucji. Ponadto TK postanowił umorzyć postępowanie w zakresie badania zgodności zaskarżonych przepisów z art. 236 ust. 1 Konstytucji ze względu na niedopuszczalność orzekania.
Artykuł 7c kwestionowanej ustawy reguluje procedurę i zasady postępowania w sprawie uchylenia posłowi lub senatorowi immunitetu formalnego. Wniosek w sprawie uchylenia immunitetu marszałek odpowiedniej izby parlamentu kieruje "do organu właściwego do rozpatrzenia wniosku na podstawie regulaminów Sejmu lub Senatu" (art. 7c ust. 1). Zdaniem grupy posłów odesłanie w tej sprawie do regulaminu, będącego aktem rangi podustawowej narusza art. art. 105 ust. 6 Konstytucji, zgodnie z którym szczegółowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej oraz tryb postępowania określa ustawa.
Trybunał uznał, że cytowany przepis nie odsyła do przepisów regulaminowych w sprawie zasad i trybu działania organu rozpatrującego wniosek o uchylenie immunitetu parlamentarnego, lecz jedynie w kwestii określenia organu rozpatrującego taki wniosek. Zdaniem TK omawiane odesłanie jest dopuszczalne w świetle art. 105 ust. 6 Konstytucji. Rolą organu rozpatrującego wniosek o uchylenie immunitetu (tj. Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich lub Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich) jest jedynie uchwalenie sprawozdania wraz z propozycją przyjęcia lub odrzucenia wniosku. Ostateczną decyzję w sprawie zgody na pociągnięcie posła lub senatora do odpowiedzialności karnej podejmuje w drodze uchwały cała izba Parlamentu, niezależnie od stanowiska Komisji Regulaminowej. Określenie organu rozpatrującego wniosek nie jest zatem kwestią o takim znaczeniu, które uzasadniałoby potrzebę uregulowania jej w ustawie. Trybunał podkreślił także, że immunitet powinien być traktowany nie jako przywilej indywidualny, przyznany poszczególnym członkom parlamentu, lecz jako przywilej instytucji. Oznacza to, że immunitetu parlamentarnego nie można rozpatrywać w kategoriach prawa podmiotowego.
Zdaniem Trybunału wnioskodawca nie uzasadnił w sposób wystarczająco jasny związku między zaskarżonymi przepisami a konstytucyjnymi standardami ochrony nietykalności i wolności osobistej jednostki (art. 41 ust. 1 Konstytucji). Trybunał uznał także, że ogólnoprocesowa zasada prawa do obrony (art. 42 ust. 2 Konstytucji) nie odnosi się do etapu postępowania poprzedzającego wszczęcie przeciwko parlamentarzyście postępowania karnego. Wskazane wzorce konstytucyjne muszą więc być uznane za nietrafne.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Jerzy Niemcewicz, a sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa:
|