Osiedlanie się cudzoziemców w RP SK 21/02
13 maja 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Igora P. w sprawie konstytucyjności art. 13 ust. 1 oraz art. 23 w związku z art. 19 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 roku o cudzoziemcach.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 77 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, w zakresie w jakim dopuszcza odstąpienie od uzasadnienia decyzji w części dotyczącej polskiego pochodzenia cudzoziemca jest niezgodny z art. 52 ust. 5 i z art. 51 ust. 3 w związku z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Ponadto Trybunał postanowił na podstawie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym umorzyć postępowanie w sprawie badania konstytucyjności art. 13 ust. 1 i art. 19 ustawy o cudzoziemcach z uwagi na niedopuszczalność wydania orzeczenia.
Trybunał uznał, że przepisy, zgodnie z którymi organ administracji publicznej odmawiający udzielenia zgody na osiedlenie się cudzoziemca na terytorium Polski może utajnić uzasadnienie decyzji również w części dotyczącej jego polskiego pochodzenia (art. 77 w zw. z art. 23 ustawy o cudzoziemcach), są niezgodne z Konstytucją. Zaskarżone artykuły naruszają prawo do informacji, gwarantowane przez art. 51 ust. 3 Konstytucji, zgodnie z którym "każdy ma prawo do dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych". Wynikający z art. 77 ustawy o cudzoziemcach brak uzasadnienia uniemożliwia również kontrolę instancyjną Naczelnego Sądu Administracyjnego, do którego zadań należy m.in. sprawdzanie, czy wydane decyzje nie naruszają konstytucyjnie gwarantowanych praw podmiotowych. Brak fragmentu uzasadnienia mówiącego o ustosunkowaniu się organu administracyjnego do kwestii polskiego pochodzenia skarżącego, uniemożliwia zbadanie przez NSA zgodności decyzji z art. 52 ust. 5, stanowiącym iż "osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą, może osiedlić się na terytorium RP.".
TK uznał, że nie jest możliwe analizowane konstytucyjności art. 13 ust. 1 i art. 19 zaskarżonej ustawy, ze względu na brak wystarczających danych, pozwalających na traktowanie skarżącego jako beneficjenta prawa do osiedlenia się na terenie Polski (art. 52 ust. 4 Konstytucji). Ze względu na utajnienie uzasadnienia do decyzji nie jest bowiem możliwe ustalenie, czy skarżący istotnie ma status osoby pochodzenia polskiego.
Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą była Sędzia TK Ewa Łętowska.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.