Właściwość sądu P 1/03
30 czerwca 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Opolu, co do zgodności z Konstytucją niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 maja 2001 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszaru właściwości.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że § 7 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 maja 2001 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszaru właściwości jest zgodny z art. 10 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 2 Konstytucji.
Na mocy zaskarżonych przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 maja 2001 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszaru właściwości określony katalog spraw, które miały miejsce na obszarze właściwości danego sądu okręgowego, rozpoznaje sąd rejonowy w mieście będącym siedzibą sądu okręgowego. Zdaniem Trybunału kwestionowana regulacja nie narusza konstytucyjnie gwarantowanych praw i wolności obywatelskich.
Ustawą o podstawowym znaczeniu dla ustalenia właściwości sądu jest kodeks postępowania karnego (k.p.k.), zgodnie z którym właściwy dla rozpatrzenia sprawy jest sąd, w okręgu którego popełniono przestępstwo (art. 31 § 1 k.p.k.). Przepisy § 7 ust. 1 i 2 zaskarżonego rozporządzenia nie naruszają tej zasady. Nie można więc uznać, że Minister Sprawiedliwości arbitralnie określił właściwość sądów rozpatrujących konkretny typ spraw. W związku z powyższym zaskarżona regulacja jest zgodna z art. 176 ust. 1 Konstytucji.
Trybunał nie zgodził się z interpretacją Sądu Rejonowego z Opola, iż treść kwestionowanej regulacji stanowi ingerencję ustawodawcy w sferę zastrzeżoną dla władzy sądowniczej. Trybunał stwierdził, że zasada podziału władz nie wyklucza ich wzajemnego wpływu i dopełniania się. Zdaniem TK ustalanie właściwości sądu nie jest tożsame z określaniem administracyjnego obszaru jego funkcjonowania. Minister sprawiedliwości ustalając właściwość sądów nie naruszył więc zasady rozdziału władzy sądowniczej i ustawodawczej (art. 10 Konstytucji)
TK uznał, że nie ma podstaw do stwierdzenia, iż sądy rejonowe nie zrealizują przesłanek z art. 45 Konstytucji - tj. nie zapewnią obywatelom realizacji prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Zmiana właściwości sądu nie oznacza automatycznie naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą był Sędzia TK Marian Zdyb.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.