Komunikat po Drukuj

Prawo do odszkodowania za represje P 6/03

18 listopada 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze w sprawie zbadania konstytucyjności art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Trybunał orzekł, że art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego są zgodne z art. 2 Konstytucji. Trybunał uznał także, że art. 8 ust. 2a w związku z art. 8 ust. 2b zaskarżonej ustawy, rozumiane jako obejmujące swym zakresem również osoby, które po dniu 5 lutego 1946 r. na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnymi granicami Polski, kontynuowały działalność na rzecz bytu niepodległego Państwa Polskiego i były z tego powodu represjonowane przez władze radzieckie, są zgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał podkreślił, że odpowiedzialność, o której mowa w zaskarżonych przepisach, nie jest w istocie odpowiedzialnością odszkodowawczą w rozumieniu prawa. Rzeczpospolita Polska przyjmując na siebie - w imię zasad moralnych - ciężar rekompensaty za krzywdy wyrządzone osobom represjonowanym, wyszła poza swój obowiązek prawny. Wyjątkowy charakter przewidzianej w ustawie rekompensaty sprawia więc, że ustawodawca miał szerszą niż zwykle swobodę określania zasad jej przyznawania. Jednocześnie TK uznał, że kryterium formalne z art. 8 ust. 2b nie może być rozumiane, jako dające możliwość pozbawienia rekompensaty za represję osób kontynuujących swą działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego po dacie 5 lutego 1946 r. Trybunał nie wykluczył więc możliwości dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za represje, które miały miejsce po wskazanej w ustawie dacie.

Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Wiesław Johann, a sprawozdawcą była Sędzia TK Biruta Lewaszkiewicz - Petrykowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.