Świadczenia rehabilitacyjne P 34/15
Zakwestionowany przepis nie narusza istoty prawa do zabezpieczenia społecznego w związku z zasadą sprawiedliwości społecznej i zasadą poprawnej legislacji – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.
25 kwietnia 2017 r. o godz. 14:00 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosił orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym dotyczące pytania prawnego Sądu Rejonowego w Gliwicach VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie świadczeń rehabilitacyjnych.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 18 ust. 7 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonemu mającemu ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury, której wypłata została zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia, jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji.
Orzeczenie zapadło jednogłośnie.
Problem konstytucyjny przedstawiony w pytaniu prawnym sprowadzał się do tego, czy ograniczenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego ubezpieczonemu mającemu ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury, który zawiesił pobieranie świadczenia emerytalnego z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia, stanowi naruszenie istoty prawa do zabezpieczenia społecznego w związku z zasadą sprawiedliwości społecznej i zasadą poprawnej legislacji.
Ustawodawca przyjął zasadę, że świadczenie rehabilitacyjne nie stanowi świadczenia dodatkowego, ale jako kontynuacja zasiłku chorobowego, staje się czasowo jedynym źródłem utrzymania ubezpieczonego. Świadczenie to nie przysługuje więc osobom uprawnionym do emerytury, nawet jeżeli zawiesiły one pobieranie emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia.
Trybunał Konstytucyjny przypomniał, że konstytucja gwarantuje jedynie taki poziom świadczeń z zabezpieczenia społecznego, który zapewni obywatelom źródła finansowania, niezbędne dla zapewnienia przynajmniej ich podstawowych potrzeb. W pozostałym zakresie to ustawodawca kształtuje zakres, formę i treść praw socjalnych, mając na uwadze m.in. sytuację gospodarczą państwa, relację liczby osób pracujących do płacących składki, liczby świadczeniobiorców oraz ich zamożności.
Trybunał uznał, że osobom mającym ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury, środki utrzymania zapewnia świadczenie emerytalne. Oceny tej nie zmienia fakt zawieszenia pobierania tego świadczenia w związku z kontynuowaniem zatrudnienia. Zawieszenie wypłaty świadczenia nie jest bowiem pozbawieniem uprawnienia do tego świadczenia, a jedynie jego wstrzymaniem, dokonanym zgodnie z wolą zainteresowanego. Osoby, które nabyły prawo do emerytury, w razie kontynuowania zatrudnienia, zachowują to prawo. Mogą w każdej chwili, po ustaniu przyczyny zawieszenia, wystąpić o wznowienie wypłaty. Stosunkowo długi czas, w jakim mogą pobierać zasiłek chorobowy stanowi wystarczającą gwarancję skorzystania z możliwości podjęcia decyzji o wznowieniu pobierania świadczenia emerytalnego.
Ponadto TK stwierdził, że zaskarżony przepis nie budzi wątpliwości w zakresie jego stosowania. Uprawniony, który nabył prawo do emerytury, nie może uzyskać świadczenia rehabilitacyjnego. Wątpliwości, czy przez osobę uprawnioną do emerytury należy rozumieć także ubezpieczonego mającego ustalone decyzją organu rentowego prawo do emerytury, której wypłata została zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia, zostały wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Biorąc pod uwagę dużą swobodę ustawodawcy w określaniu treści praw socjalnych, Trybunał Konstytucyjny uznał, że zakwestionowany przepis nie narusza istoty prawa do zabezpieczenia społecznego w związku z zasadą sprawiedliwości społecznej i zasadą poprawnej legislacji.
Przewodniczącą składu orzekającego była prezes TK Julia Przyłębska, sprawozdawcą był sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski.