Wysokość wynagrodzenia radcy prawnego jako kuratora ustanowionego w sprawie cywilnej dla strony nieznanej z miejsca pobytu SK 89/22
23 kwietnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie wydane w sprawie skargi konstytucyjnej G.D. dotyczącej wysokości wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że § 1 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej jest niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Trybunał umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.
Orzeczenie zapadło jednogłośnie.
Według Trybunału Konstytucyjnego, centralnym problemem konstytucyjnym w niniejszej sprawie było uregulowanie kwestii wysokości wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej w rozporządzeniu. W ocenie Trybunału, rozporządzenie nie może kształtować podmiotowych praw majątkowych w aspekcie materialnym, jeżeli w tym zakresie nie wykonuje ustawy. Nie jest możliwe, aby przyjąć, iż badane rozporządzenie wykonuje ustawę, rozstrzygając o stawkach wynagrodzeń kuratora (to jest: o podmiotowych prawach majątkowych w aspekcie materialnym), w sytuacji, gdy ustawa tej materii nie reguluje, w szczególności: nie wyznacza nawet granic bazowych stawek ustalonych rozporządzeniem.
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że z przyczyn formalnych bezpośrednie skutki wydanego wyroku mogą dotyczyć tylko zaskarżonego przepisu. Ze względu na szeroki zakres stosowania zakwestionowanej przez Trybunał metody regulacji w zakresie wysokości stawek wynagrodzenia za czynności reprezentantów procesowych, Trybunał Konstytucyjny podkreślił bardzo pilną potrzebę rewizji obowiązujących w tym zakresie rozwiązań prawnych z uwzględnieniem rozstrzygnięcia wyrażonego przez Trybunał w niniejszej sprawie.
Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski - przewodniczący, sędzia TK Jarosław Wyrembak - sprawozdawca, wiceprezes TK Bartłomiej Sochański.