Zasady rozwiązywania stosunku pracy w przypadku likwidacji lub reorganizacji urzędu. K 26/09
12 lipca 2011 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące zasad rozwiązywania stosunku pracy w przypadku likwidacji lub reorganizacji urzędu.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 164 ust. 3 oraz art. 166 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z art. 24, art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1, w związku z art. 2 konstytucji,
2) art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2008 roku o zniesieniu Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektórych innych ustaw z art. 24, art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1, w związku z art. 2 konstytucji
oraz o zbadanie zgodności art. 98 ust. 9, art. 99 ust. 9 oraz art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych z art. 24, art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1, w związku z art. 2 konstytucji.
W kwestionowanych regulacjach art. 164 ust. 3 pkt 1 i art. 166 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie środowiska oraz art. 19 ust. 2 ustawy o likwidacji Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej wygaśnięcie stosunku pracy poprzedzone jest krótkim okresem, w którym nowy pracodawca musi dokonać oceny kwalifikacji pracownika, efektów jego dotychczasowej pracy i podjąć decyzję o kontynuacji zatrudnienia. Kwestionowane regulacje poprzez zrównanie instytucji wygaśnięcia stosunku pracy, przewidzianej w Kodeksie pracy z instytucją wygasania stosunków pracy wyłącznie z przyczyny wynikającej z reorganizacji urzędów administracji rządowej zdaniem wnioskodawcy umożliwiają pracodawcom swobodne zwalnianie pracowników, bez konieczności stosowania klauzuli generalnej zasadności wypowiadania stosunku pracy, a więc z naruszeniem standardów ochrony pracy wynikających z art. 24 konstytucji.
Ustawodawca stosując w kwestionowanych przepisach instytucję wygaśnięcia stosunku pracy wprowadził wobec pracowników przejmowanych zakładów pracy niczym nie uzasadnione zróżnicowanie w prawie do dalszego zatrudnienia. Pozostaje to w sprzeczności z zasadą ciągłości zatrudnienia, co oznacza naruszenie wobec pracowników, którym nie zaproponowano dalszego zatrudnienia bądź celowo zaproponowano niekorzystne warunki w celu ich nieprzyjęcia konstytucyjnej zasady równości.
Zastosowanie przez prawodawcę instytucji wygaśnięcia stosunku pracy wywołuje niekorzystne konsekwencje w zakresie możliwości merytorycznego badania przez sąd pracy przyczyn ustania stosunku pracy. Pozostaje to zdaniem wnioskodawcy w sprzeczności z art. 45 ust. 1 konstytucji, gwarantującym każdemu prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Zgodnie z art. 98 ust. 9, art. 99 ust. 9 oraz art. 100 ust. 1 ustawy wprowadzającej ustawę o finansach publicznych przejęcie pracowników biura i oddziałów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz pracowników zatrudnionych w krajowym biurze i biurach terenowych Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez nowych pracodawców następuje tylko na czas określony. Po upływie tego okresu stosunki pracy wygasają, chyba że wcześniej pracodawca zaproponuje nowe warunki zatrudnienia i pracownik je przyjmie. Tworzenie takich "nadzwyczajnych" unormowań, polegających na wprowadzeniu niczym nie uzasadnionej w tych warunkach instytucji wygaśnięcia stosunku pracy, stanowi obejście powszechnie obowiązującego prawa gwarantującego pracownikom zachowanie i utrzymanie ich praw nabytych w przypadku przejścia zakładu pracy (jego części) na innego pracodawcę. W ocenie wnioskodawcy jest to sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego. Kwestionowane przepisy poprzez dopuszczenie stosowania instytucji wygaśnięcia stosunku pracy są ponadto sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości oraz prawem do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Wojciech Hermeliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Adam Jamróz.