Zwrot majątku osobom kościelnym oraz gminom żydowskim; udział jednostek samorządu terytorialnego w tzw. postępowaniach regulacyjnych. K 25/10
9 stycznia 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zwrotu majątku osobom kościelnym oraz gminom żydowskim (udział jednostek samorządu terytorialnego w tzw. postępowaniach regulacyjnych).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 63 ust. 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z art. 165 ust. 2 w związku z art. 77 ust. 2, art. 78 i z art. 31 ust. 3 konstytucji oraz z art. 11 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego;
2) art. 62 ust. 2 powyższej ustawy w zakresie, w jakim z kręgu uczestników postępowania wyłącza zainteresowane jednostki samorządu terytorialnego, z art. 165 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 31 ust. 3 konstytucji;
3) art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 20 lutego 1997 roku o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej z art. 165 ust. 2 w związku z art. 77 ust. 2, art. 78 i art. 31 ust. 3 konstytucji oraz z art. 11 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego.
Kwestionowane przepisy regulują sprawę zwrotu osobom kościelnym oraz gminom żydowskim odebranego im wcześniej majątku. W ocenie wnioskodawcy zastrzeżenia budzi sposób ukształtowania sytuacji prawnej jednostek samorządu terytorialnego (w szczególności gminy) w tzw. postępowaniach regulacyjnych. Niekonstytucyjność przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań polega przede wszystkim na braku możliwości zaskarżenia orzeczenia wydanego przez tzw. komisje regulacyjne. Tym samym dochodzi do całkowitego pozbawienia ochrony sądowej prawa własności odebranego orzeczeniem właściwej komisji co zdaniem wnioskodawcy narusza konstytucję.
Pozbawienie jednostek samorządowych statusu uczestnika postępowania - mimo że często właśnie gminom rozstrzygnięcia komisji nakazują zwrot mienia odebranego wcześniej przez państwo są niezgodne z konstytucją, gdyż odnoszą bezpośredni skutek w sferze majątkowej jednostek samorządowych - wskazuje wnioskodawca.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.